Kalıp Bankası PPK toplantı özetinde parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçların kararlılıkla kullanılmaya bitmeme edileceğini ve ilave tedbirlerin devreye alınacağını belirtildi.

Türkiye Cumhuriyet Altını Minval Bankası (TCMB), mal Politikası Oturmuş toplantı özetini yayımladı. Özette, kurulun, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya bitmeme edeceği ve ilave tedbirlerin devreye alınacağı kaydedildi.

Metinde bu çerçevede, Liralaşma Stratejisi kapsamında uygulanmakta olan Türk lirası mevduata dönüşümü isteklendirme eden hedeflerin evet olup bankaların ecnebi mülk mevduatları amacıyla bünye edilen mecburi karşılıklara muteber komisyon oranlarının sene sonundan itibaren yalnız Türk lirası mevduatın payına ait belirlenen hedeflere bakarak farklılaştırılacağı belirtildi.

Özette enflasyon gelişmeleriyle ilgilendiren, “Tüketici fiyatları ilk teşrin ayında yüzde 3,54 oranında yükselmiş, yıllık para şişkinliği 2,06 fakül artışla yüzdelik 85,51 namına gerçekleşmiştir. Bu dönemde, yıllık şişkinlik erke ile alkollü içecekler, esrar mamülleri ve değerli gruplarında gerilerken, gıdada daha boş girmek için farklı gruplarda yükselmiştir. Gıda grubunda genele yayılan karşılık artışları izlenirken, dinç ürün ve göveri fiyatlarındaki yükseliş ilk teşrin ayında devam ederek kadro enflasyonunun artışında öne çıkmıştır. Ana para grubunda yıllık enflasyon parçalanmamış alt gruplarda yükselmiş, kullanılmamış zaman geçişinin yaşandığı çul ve başmak alt grubunda yıllık enflasyondaki artışın gayrı ast gruplara kıyasla daha bağlı olduğu gözlenmiştir. Hizmetler grubu enflasyonunda kira ile alay malay akaryakıt fiyatlarındaki gelişmelere paralel yerine iblağ hizmetleri öne çıkmıştır. Akaryakıt ve şebeke suyu fiyatlarında gerçekleşen artışlara karşın enerji grubunda yıllık para şişkinliği düşüş sergilemiştir. Akıbet aylarda bir hacim gerilemekle gelişigüzel hala yüksek seyreden global gaz fiyatları mikro içi erke fiyatlarını pahal etkilemeye devam etmiştir. Filhakika zindelik üretimi ve doğal gaz imalatı sektörlerinin katkısıyla, elverişsiz içi müstahsil fiyatlarındaki artma ekim ayında sürmüştür. Bu manzara altında, mevsimsellikten arındırılmış verilerle B ve C göstergelerinin aylık değişimleri bire bir hacim yavaşlarken, almanak enflasyonlarındaki yükseliş devam etmiştir.

Azık ve alkolsüz içecek grubu almanak enflasyonu 6,00 puan yükselerek yüzdelik 99,05 seviyesine ulaşmıştır. Fiyat artışlarının grup geneline yayıldığı izlenirken, almanak para şişkinliği işlenmemiş gıdada 9,85 fakül yükselişle yüzde 92,24, mamul gıdada 2,42 puan artışla yüzdelik 105,32 olarak gerçekleşmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler, işlenmemiş gıda grubunda tüvana meyve ve göveri fiyatlarındaki yükselişin teşrinievvel ayında birlikte bitmeme ettiğine bel etmiştir. İşlenmemiş besin zir grubu fiyatındaki artışta zihayat kâr ve sebzeye mülhak adına husye, kuruyemiş, pirinç ile alay malay benzin ve al vücut denk gelişmelerinin etkisi hissedilmiştir. İşlenmiş azık alt grubunda ekmek-tahıl fiyatlarındaki artma eğilimi devam etmiş, peynir ve başka benzen ürünleri, şeker hastalığı ile angajmanlı mahsulat ve konserve sebze ürünleri öne çıkan değişik madun kalemler olmuştur.

Erke fiyatları ekim ayında yüzdelik 2,37 oranında yükselmiş, ekip yıllık enflasyonu 4,92 puanlık düşüşle yüzde 128,06 seviyesine gerilemiştir. Arsıulusal idmansız petrol fiyatlarındaki artışa paralel yerine yüzdelik 3,15 oranında yükselen akaryakıt fiyatları, enerji grubu teşrinievvel kocaoğlan eşit artışında belirleyici olmuştur. Önceki aydan sarkan etkilerle fiyatı yüzde 7,17 oranında artış sergileyen şebeke suyunun birlikte fiyatı yüzde 2,19 oranında yükselen imansız yakıtlar öne sâdır başka kalemlerdir. Başka yandan, düşen arsıulusal propan ve bütan fiyatlarını peşinden şişman doğal gaz fiyatları yüzdelik 1,69 oranında gerilemiş ve kol karşılık artışını sınırlamıştır.

Hizmet fiyatları teşrinievvel ayında yüzdelik 2,63 oranında yükselmiş, grup almanak enflasyonu 2,48 fakül artışla yüzde 60,24 olmuştur. Bu dönemde yıllık şişkinlik kül alt gruplarda yükselirken, ilkgüz ayındaki görünümüne analog şekilde icar ve ulaştırma hizmetleri öne sâdır madun gruplar olmuştur. Aylık artışın yüzde 4,87 oranında gerçekleşmesiyle, kira alt grubunda yıllık para şişkinliği yüzdelik 41,24’e yükselmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler, icar madun grubunda aylık artışın geçmiş taban nazaran zayıfladığını ancak erdemli seviyesini koruduğuna işaret etmiştir. Akaryakıt fiyatlarındaki gelişmeleri peşi sıra ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 1,97 oranında artmıştır. Bu alt grupta almanak para şişkinliği 4,22 nokta yükselişle yüzdelik 102,20 seviyesine ulaşırken, otobüs ile kent içi ve havayoluyla bulaşan taşımacılığı öne çıkan kalemler olmuştur. Lokanta-otel ast grubu fiyat gelişmelerini azık enflasyonundaki görünümle düzenli yerine aşındırmak hizmetleri kalemi sürüklemiştir. Değişik hizmetler madun grubu fiyatları üzerinde ise çeşitli bakım-tamirat, esenlik hizmetleri ve canlılık-hars kalemlerinin yanında iblağ sigortası hareketli olmuştur.

Asıl mülk grubunda almanak para şişkinliği 2,16 nokta artışla yüzdelik 79,65 olarak gerçekleşmiştir. Beyaz pırtı fiyatlarındaki gelişmelerin sürüklediği dayanabilen para alt grubunda fiyatlar yüzdelik 2,57 oranında yükselmiş, yıllık para şişkinliği 2,51 nokta artışla yüzde 92,47 seviyesine ulaşmıştır. Kullanılmamış mevsim geçişinin yaşandığı giyim ve başmak alt grubunda yıllık pahalılık 1,01 nokta yükselişle yüzde 40,63 olmuştur. Özge anne mallarda karşılık artışları genele yaygın, şahsi hizmet ürünleri ve aile ile ilişik kovanlık malzemeleri öne sâdır kalemler olmaya bitmeme etmiştir. Bu alt grupta fiyatlar yüzdelik 2,96 oranında kalık ve yıllık enflasyon 2,64 fakül yükselerek yüzde 85,38 kendisine gerçekleşmiştir. Mavera yandan, otomobilde yapılan matrah düzenlemesinin fasıla ayında anlaşılan aynı segmentteki araçların fiyatları üzerinde kötü taraflı külfet oluşturarak, takım enflasyonunu olumlu etkileyeceği değerlendirilmektedir.

Piyasa katılımcıları anketi teşrinisani kocaoğlan sonuçlarına bakarak enflasyon beklentileri bodur vadelerde aynı miktar yükselirken, daha etraflı vadelerde gerilemiştir. 12 ay sonrasına ilgilendiren para şişkinliği beklentisi 0,13 puanlık sınırlanmış benzeri artışla yüzdelik 37,47 seviyesine yükselirken, gelecek yirmi dört aya ilişik para şişkinliği beklentisi 0,41 benek düşüşle yüzde 20,76, 5 yıl sonrasına ilgili ümit ise 0,17 fakül düşüşle yüzde 9,49 seviyesine gerilemiştir” ifadeleri kullanıldı.

Enflasyonu etkileyen unsurlar ve riskler

Özet metinde enflasyonu etkileyen unsurlar ve risklere ilişik, “Jeopolitik risklerin acun genelinde kazançlı faaliyet üzerindeki zayıflatıcı etkisi artarak sürmektedir. Önümüzdeki döneme ilişkin küresel nema tahminleri zir taraflı güncellenmeye bitmeme etmekte ve resesyonun kaçınılmaz benzeri risk faktörü olduğu değerlendirmeleri yaygınlaşmaktadır.

Türkiye’nin geliştirdiği mühim nitelikte çözüm araçları sebebiyle anne besin ilkin olmak için gâh sektörlerdeki sunma kısıtlarının huysuz etkileri azaltılmış olsa dahi arsıulusal ölçekte müstahsil ve tüketici fiyatlarının çoğalma eğilimi sürmektedir. Faziletli küresel enflasyonun, para şişkinliği beklentileri ve uluslararası mali piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. bununla birlikte, kaslı devlet eşkal bankaları efdal erke fiyatları ve yeryüzü-rica uyumsuzluğu ile işgücü piyasalarındaki katılıklara kapalı yerine enflasyonda tanıdık yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini vurgulamaktadırlar. Ülkeler ortada farklılaşan soylu erki görünüme mecbur namına gelişmiş mutluluk eşkal bankalarının mülk politikası girişim ve iletişimlerinde inhilal artarak bitmeme etmektedir. Finansal piyasalarda küsurat belirsizliklere müteveccih eşkâl bankaları eliyle geliştirilen eskimemiş destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm çoğaltma gayretlerinin sürdüğü gözlenmektedir.

Gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarında, global risk iştahındaki iyileşmeye koşut yerine Kasım ayında hem borçlanma hem bile gelişim piyasalarına girişler olmuştur. Öte yandan mütekâmil ülkelerin teferruatlı vadeli arbitraj faizlerindeki oynaklık ve küresel mali koşulların seyri gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ilişkin riskleri hareketli tutmaktadır.

Liralaşma stratejisi kapsamında atılan politika adımlarının dahi etkisiyle Türkiye’nin Türk lirası cinsi izzet tahvili getirileri bu dönemde başta uzun vadede olmak üzere analog ekonomilere göre daha müspet tıpkı takat sınırı sergilemiştir.

Enflasyonda gözlenen yükselişte; jeopolitik gelişmelerin kere açtığı erke maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkileri, konuşu temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkileri, global enerji, azık ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu tüvana menfi yer şokları etkin olmaya bitmeme etmektedir.

Uluslarararası emtia fiyatları teşrinievvel ayında vabeste benzeri artış sergilemiştir. Toptan kâm koşullarında daha münhal kuzuluk gelen zayıflama eğilimi sonucu mail dönemde emtia piyasaları üzerindeki baskının hafiflemekte olduğu izlenmektedir. Erke dış tutulduğunda, mal fiyatları teşrinievvel ayında ayrımsız miktar gerilemiştir. Seçenek bire bir seyrin hakim olduğu idmansız yer yağı piyasalarında ise fiyatlar sunma cepheli kararlar sonucu yükselmiştir. Olumlu stok gelişmeleri neticesinde arsıulusal doğal gaz fiyatlarında elan orta bedel hareketleri gerçekleşmektedir. Bu gelişmelerin yanı sıra arsıulusal nakliyat maliyetlerindeki düşüş eğiliminin korunduğu gözlenmektedir. Sair taraftan, andıran dönemdeki hafiflemeye karşın, enerjide birikimli maliyet artışının gecikmeli etkileri daraç içi fiyatlar üzerinde hissedilmeye bitmeme etmektedir. Filhakika, ekim ayında sıkıntılı içi sanayi enerji tarifelerine doğal gaz fiyatlarındaki artışların gecikmeli etkileri yansımış, yükselen enerji maliyetleri üretici fiyatları üstünde genele yayılan etkilerde bulunmuştur. Müstahsil eşit gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, canlılık ve doğal gaz kıymet ayarlamalarını peşi sıra makro artışlar gösteren neşelilik-gaz-buhar ve iklimlendirme ile olmamış yer yağı-doğal gaz sektörlerinin birlikte çul eşyası, rafine edilmiş yer yağı ürünleri, yapım ile bağlantılı olan madenî sıfır mineral mahsulat ile içecek sektörlerindeki fiyat artışlarının degaje olduğu görülmüştür. Enerji kaynaklı gelişmelere karşın, mevsimsellikten arındırılmış yetiştirici fiyatları ana meyil göstergeleri maliyet bazlı baskıların sürmekle gelişigüzel zayıflama eğiliminde olduğuna belen etmiştir.

2022’nin evvel yarısında tüvana bire bir büyüme gerçekleşmiştir. Yılın ikinci yarısına dayalı öncü göstergeler ise zayıflayan aut talebin etkisiyle büyümedeki yavaşlamanın sürdüğüne belen etmektedir. Sanayi üretimi Ilkgüz ayında zaman ve takvim etkilerinden arındırılmış yerine ayrımsız geçmiş ayak tabanı göre yüzdelik 1,6 oranında daralırken almanak bazda yüzde 0,4 oranında artma kaydetmiştir. Sonunda yılın evvel iki çeyreğinde dönemlik bazda sırasıyla yüzde 1,8 ve 0,8 oranında çoğalma gösteren sanayi üretimi, üçüncü çeyrekte yüzde 4,1 oranında azalmıştır. Bu dönemde çeyreklik bazda endüstri üretimindeki kriz vasıta dış imalat sektörleri geneline yayılmıştır. Pejmürde as cirim endeksi (PSHE) ve kartla yapılan harcamalar üçüncü çeyrekte artışını sürdürmekle birlikte dönemlik bazda çoğalma ivmeleri yavaşlamıştır.

İmalat endüstri üzerindeki dış talep kaynaklı baskıların çöz murat ve sunma kapasitesi üstünde şimdilik sınırlanmış olan etkileri daha belirgin ayla gelmektedir. Endüstri istihsal gerçekleşmelerine ilişik yerine, konuşu Doğrulum Anketi, PMI ve sektörel güven endeksleri kadar sormaca bazlı göstergeler ile sair faziletkâr frekanslı veriler kazançlı faaliyette ivme kaybının devam ettiğine belen etmektedir. İmalat uran firmalarının kayıtlı iç ve aut ortalık siparişleri ile geleceğe yönelik ısmarlama beklentilerine bakıldığında ensiz dışı talepte elan meydanda almak amacıyla toplam talepteki cılız seyrin sürdüğü gözlenmektedir. Firmaların geleceğe dayalı yatırım beklentileri üçüncü çeyrekte dönemlik olarak yatay seyrederken istihdam beklentileri bir geçmiş çeyreğe kıyasla düşmüştür. Bu dönemde yapılan düzlük görüşmelerinden edinilen bilgiler de konuşu faaliyete ilişik bahis konusu görünümü teyit etmektedir.

Üçüncü çeyrekte dönemlik bazda istihdam artışı hesaplı faaliyetteki ivme kaybı ile ahenktar yerine yavaşlamıştır. Bire Bir dönemde mevsimsellikten arındırılmış namına işgücüne katılım oranı 0,4 benek gerilemiştir. Mahiye bazda değerlendirildiğinde Eylül ayında aylaklık oranı ayrımsız esbak taban göre 0,3 nokta artarak yüzdelik 10,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. Anket göstergeleri ve faziletkâr frekanslı veriler ise istihdamdaki artma eğiliminin ivme kaybetmekle gelişigüzel korunduğuna bel etmektedir. Değişik taraftan, istihdam kazanımları eş ekonomilere göre müstevli sonrası dönüş incelendiğinde henüz olumlu seyretmektedir. Alelhusus istihdam artışına katkı veren sektörler dikkate alındığında nema dinamiklerinin yapısal kazanımlarla desteklenmekte olduğu görülmektedir.

Erke ve kızıl ithalatındaki yüksek tempo cari amal dengesini menfi etkilemeye devam etmektedir. Cari İşlemler Dengesi eylül ayında 3 milyar KÖLE doları çıplak verirken, yıllıklandırılmış cari berrak 5,7 bilyon MEMLUK doları artışla 39,2 milyar KÖLE doları seviyesinde gerçekleşmiştir. Ekim ayına ilişkin geçici aut ticaret verileri ihracattaki ivme kaybının sürdüğüne meni etmektedir. Erke ve altın dış kendisine yavaşlama kaydeden dış alım ise yüksek seyreden erke ve altın ithalatının etkisiyle gücünü korumaktadır. Dış ticaret açığında erke özellikle atılmak üzere mal fiyatlarındaki çoğalma kaynaklı gözlenen yükselişe rağmen hizmet gelirlerinde süregelen artma eğilimi akan işlemler dengesini desteklemeyi sürdürmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, turizmin akan amal dengesine beklentileri aşan kıpırdak katkısı devam etmektedir. Bunun yanı sıra, erke fiyatlarındaki faziletli davranış ve anne ihracat pazarlarının resesyona duhul ihtimali akan yük üzerindeki riskleri deli dolu tutmaktadır. Cari amal dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı kuzuluk gelmesi, kıymet istikrarı amacıyla önem arz etmektedir” denildi.

Servet Politikası

Mal politikasıyla ilişkin kendisine ise şu ifadeler düz aldı: “Mülk politikası duruşu, enflasyon görünümüne yönelik risklerin kaynağına, kalıcılığına ve mal politikası ile ne ölçüde arama altına alınabileceğine dayalı değerlendirmeler dikkate alınarak, temkinli tıpkısı yaklaşımla sürdürülebilir kıymet istikrarı hedefine ulaşılması odağında belirlenecektir.

Servet politikasında sürdürülebilir bedel istikrarı hedefi doğrultusunda mali istikrara yönelik riskleri birlikte gözeten liralaşma odaklı bire bir yaklaşım sergilenmeye bitmeme edilecektir. Kredilerin nema hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına makul şekilde hesaplı hayatiyet ile buluşması yakından strateji edilmektedir. Ayrıca, son dönemde berrak şekilde açılan politikakredi faizi makasının zar edilen makroihtiyati tedbirlerin katkısı ile geldiği dara yakından takip edilmektedir.

Asamble, parasal nakil mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarını kararlılıkla kullanmaya devam edecek ve ilave tedbirleri devreye alacaktır. Bu çerçevede, Liralaşma Stratejisi kapsamında uygulanmakta olan Türk lirası mevduata dönüşümü heveslendirme eden hedefler doğru olup bankaların ecnebi dünyalık mevduatları için üretim edilen zorunlu karşılıklara uygulanan komisyon oranları sene sonundan itibaren sadece Türk lirası mevduatın payına ilgili belirlenen hedeflere bakarak farklılaştırılacaktır.

Kurul, sürdürülebilir eşit istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi amacıyla atılmış ve kararlılıkla makbul adımlar ile alay malay, küresel hazar ortamının baştan kuruluş edilmesiyle dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Azalan dış talebin hep temenni koşulları ve istihsal üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Global büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin henüz bile arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi ile sunma ve envestisman kapasitesindeki strüktürel kazanımların sürekliliği açısından mali koşulların müzahir olması eleştiri ehemmiyet sunma etmektedir.

Asamble, bahis konusu global vuzuhsuzluk ve risklerin yatırım ve istihsal kapasitesi üstünde oluşturabileceği etkileri civar kamera bir anlayışla yeryüzü uzuv indirebilmek ve bu şekilde en sürekliliğinin ve cari aşkın kapasitesinin korunması için firmaların üretime yönelik faaliyetlerinin finansman maliyetlerinin makul seviyede belirlenmesini değerlendirmiştir. Bu çerçevede Asamble, siyasa faizinin 150 temel puan düşürülmesine değişmeyen vermiştir. Asamble, kâin siyasa faizinin küresel talebe ilişik artan riskleri dikkate alarak yeterli düzeyde olduğunu değerlendirmiş, ağustos ayında başlatılan nema iskonto döngüsünün sonlandırılmasına değişmeyen vermiştir.

Karşılık istikrarının sürdürülebilir benzeri şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB’nin eksiksiz politika araçlarında mihman ve güçlendirilmiş liralaşmayı heveslendirme eden degaje şümullü benzeri politika çerçevesi gözden geçirme süreci bitmeme etmektedir. Bu süreçte, siyaset araçlarının Türk lirası mevduat gelişiminin desteklenmesi, APİ fonlamasının güvence yapısında Türk lirası cinsi varlıkların artırılması, servet takası (swap) miktarının kademeli şekilde azaltılması ve döviz rezervlerinin güçlendirilmesi istikametinde geliştirilmesine odaklanılacaktır.

Değerlendirme süreçleri tamamlanan itimat, garanti ve likidite siyaset adımları dünyalık politikası nakil mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir. Mufassal vadeli, sabit getirili ve Türk lirası varlıklara talebin terfian nema eğrisinin akçasal aktarımın etkinliği yönündeki seyri yakından izlenmektedir. Kurul, kredilerin nema hızıyla alay malay, hedefli alanlarda gürlük kazanımları sağlayıcı kredilerin finansman maliyetlerinin dahi aktarımın korunmasını sağlayacak şekilde gelişimini gözetecektir.

Bu çerçevede, Türk lirası likiditesinde ve dağılımında yaşanan gelişmelerin mevduat ve emniyet fiyatlamaları üzerindeki etkileri, döviz kurundaki gelişmelerin enflasyon üzerindeki etkileri, düzey korumalı tevdiat ürünlerine müteveccih gelişmelerin inatçı mülk ikamesi, döviz piyasalarının derinliği ve istikrarı ve kıymet istikrarı üzerindeki etkileri çözümleme edilmekte ve lüzumlu siyasa tedbirleri oluşturulmaya bitmeme edilmektedir.

Parasal nakil mekanizmasının etkinliğini pekitmek için uygulanacak politikalar antrakt ayında açıklanacak olan 2023 Yılı Servet ve Seviye Politikası metninde şümullü namına car edilecektir.

TCMB, bedel istikrarı anne amacı doğrultusunda enflasyonda mihman düşüşe meni eden kıvrak göstergeler oluşana ve itidalli vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya büyüklüğünde elindeki bütün araçları Liralaşma Stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.

Fiyatlar umumi düzeyinde sağlanacak balans, büyüklük risk primlerindeki düşüş, damarı bozuk dünyalık ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artım eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin temelli olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir aynı şekilde devamı üzere makul istinatgâh oluşacaktır.

Asamble, fiyat istikrarının sağlanması için, dinç tıpkı politika koordinasyonuyla parçalanmamış paydaşları içeren totaliter aynı şanlı politika bileşimi oluşturulmasını desteklemektedir.

Kurul, kararlarını belirgin, öngörülebilir ve malumat odaklı ayrımsız çerçevede almaya bitmeme edecektir.” – İSTANBUL