Zelzele sonrası kentsel inkılap ivme kazanıyor
Riskli yapıların dönüşümü hızlandırılacak
Mega şehir İstanbul’üstelik yıpranmamış yerleşim yeri elan kuzeydeki ilçeler
İSTANBUL Bugüne kadar kısaca 700 bin özgür birimin kentsel dönüşümünün yapıldığı İstanbul’üstelik, bakanlıkların desteği, belediyeler ve garantörlüklerin dahi arttırma çalışmalarıyla dönüşümün sene zarfında ivme kazanacağı düşünülüyor.
Kahramanmaraş’ta yaşanan depremler sonrası kentsel tahavvül tekrardan gündeme geldi. 1999 zelzele öncesi riskli yapıların dönüşüme girmesi beklenir aynı depremde minimum uymazlık üzere önem bildirme ediyor. İstanbul’bile kestirmece 700 bin özgür birimin kentsel dönüşümü tamamlandı. Bakanlık çeşitli projelerle kentsel dönüşüme destek sağlarken, belediyeler ve garantörlüklerin da ilave çalışmalarıyla dönüşümün ivme yakalayacağı düşünülüyor. Müteahhitler ile yer sahipleri beyninde yaşanan anlaşmazlıkların bile arabulucu ile çözülebileceği önerisi de departman temsilcileri vasıtasıyla iletiliyor.
İstanbul’un yıpranmamış yerleşme yerleri şimal ilçeleri
Mega site İstanbul’de komşu metodik ve elverişsiz sokakları mevcut Zeytinburnu, Fatih, Bağcılar, Esenler gibi bölgeler risk altında düz alıyor. Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra İstanbul’da hararetli vatandaşlar henüz bir iki riskli bölgeleri araştırmaya başladı. İstanbul’un eskimemiş iskân yerlerinin elan kuzeyde vadi düz Başakşehir, Arnavutköy, Çekmeköy, Mercanköşk üzere ilçelerin olacağı düşünülüyor. Konuya ilişik açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Melik Özelmacıklı, “Özellikle hareket felaketi sonrası 11 ilde bunaltıcı hasarlı, yıkkın veya müstacel yıkılacak binalarla ilgili muhtelif veriler ortaya artık. Bu çerçevede umum Türkiye genelinde zelzele bilinci az buçuk elan bunaltıcı hissedilmeye başlandı. Şimdiye kadar Türkiye’dahi 900 bine andıran hür çağ kentsel dönüşüm çerçevesinde yenilendi” dedi.
Geçen yıldan itibaren ister kentsel transformasyon ile ilgilendiren sunulan kredilerde gerekse birlikte bu kapsamda sunulan kira desteklerinde gâh düzenlemeler olduğunu tamlayan Özelmacıklı, “Örneğin; eskiden vatandaşlar sadece binasını yenilemek üzere aynı kentsel inkılap kredisi alabilirken, deminden hem krediyi hem birlikte kira desteğini birlikte alabiliyorlar” ifadelerini kullandı.
“2023’te kentsel transformasyon hızlanacak”
Kentsel dönüşümün 2023 yılında biraz daha hızlanacağını ve kat maliklerinin biraz elan bilinçleneceğini belirten Özelmacıklı, “Kentsel dönüşüm sağlam aynı proses, acilen bile yapılan bir proses değil. İstanbul kentsel dönüşümün merkezi yerinde vadi alıyor. Kentsel transformasyon kapsamında yapılan kestirmece 900 bin bağımsız bölümün tahminî 675 bini İstanbul’birlikte yapıldı” diye konuştu.
“Fatih, Zeytinburnu, Bağcılar ve Esenler kabilinden yandaki metodik ilçeler riziko altında”
Kentsel dönüşümün elden bakanlığın yapacağı bir inkılap olmadığını, belediyelerin üstelik buna bindi vermesi gerektiğinin altını çizen Özelmacıklı, “Bu kapsamda gâh garantörlükler üstelik olması gerekiyor. İstanbul riskli bölgelerin başında geliyor. Ekonominin tamam dinamikleri burada. Alelhusus Fatih, Zeytinburnu, Bağcılar ve Esenler kabil komşu mazbut sınırlı sokaklı 1999 öncesi işlenmiş bina stokları bizim üzere arz riskli alanlardır. İstanbul’un yıpranmamış iskân yerlerinin kuzey bölgeler olacağını düşünüyorum. Avrupa Yakası’nda Başakşehir, Arnavutköy kabilinden alanların, Anadolu Yakası’nda ise Çekmeköy ve Yayla Kekiği gibi ilçelerin daha çok istek gördüğünü söyleyebiliriz” dedi.
“Müteahhitler ile yer sahipleri beyninde sâdır anlaşmazlıklar için arabulucu devreye sokulabilir”
İnşaat maliyetlerinin hele yaşanan deprem felaketi sonrası dahi artışa geçtiğini dile getiren Özelmacıklı, sözlerine şöyle bitmeme etti: “Lazım hareket bölgesinde yapılacak konutlar gerekse de az gelirliler üzere yapılması planlanan konutlar yapı malzemelerine talebi artıracak. Buradaki maliyetler dahi artacak. Müteahhitler ile yer sahipleri beyninde sâdır anlaşmazlıklar amacıyla ihtimal benzeri arabulucu devreye sokulabilir. Bu noktada belediyeler ve yurt işletmeleri de cafcaf almalı. Çünkü inkılap tıpkısı gerekseme, yer sarsıntısı ise ülkemizin tıpkısı gerçeği”
Özelmacıklı, “Kentsel dönüşümde inisiyatifin ikmal maliklerine bırakıldığı boyut var. Kentsel dönüşümde araştırmaların belediyeler yoluyla yapılması gerekiyor. Belediyelerin bu süreçte canlı aynı caka alması gerekiyor. Bölgelerindeki riskli yapıları belirleme edip, itmam maliklerini binalarının dönüşümüne inandırma etmelerine gerekseme var. Transformasyon yapılan aynı yerde yurt fiyatının 3-4 katına büyüklüğünde çıkabildiği örnekleri var” ifadelerini kullandı.
Kentsel dönüşümü nispeten yıpratıcı ara sıra unsurların üstelik olduğunu hatırlatan Özelmacıklı, “Hele 10 milyona andıran yurttaş mamure barışından faydalandı. Bu dönüşümler bahis konusu dönemde biraz sekteye uğradı. Demin vatandaşlar daha çok oturduğu binayı sorguluyor” açıklamalarında bulundu.
