“Ezel” ve “Kebir Yüzyıl”da canlandırdığı karakterlerle unutulmazlar arasına giren aktör, senaryocu, direktör ve yapımcı Tuncel Kurtiz’in vefatının üzerinden 9 sene geçti.
Tam adı Tuncel Tayanç Kurtiz olan artist, Selanik tevellütlü şekilci Hamdi Vala Kurtiz ile Boşnak Müfide Kurtiz’in oğlu adına, 1 Küçük Ay 1936’birlikte İzmit’in Bahçecik nahiyesinde dünyaya geldi.
Babasının görevi gereği ilköğrenimini 8 değişik şehirde sürdüren sanatkâr, ortaokulu Edremit’te tamamladı.
Kurtiz, İstanbul Haydarpaşa Lisesi’nde okurken İETT’de yarı zamanlı kandil kontrolörü kendisine çalıştı. Üniversitede ahbaplık, İngiliz filolojisi, felsefe, psikoloji ve nutuk tarihi bölümlerinde yetişek gören sanatkâr, hiçbirini tamamlayamadan üniversiteden ayrıldı.
Yüzden fazla beyaz perde filminde oynadı
Haldun Dormen Tiyatrosu’nda 1958’da başladığı düzencilik serüvenine, Orhan Günşiray’ın yönettiği 1964 yapımı “Şeytanın Uşakları” filmiyle sinemada devam fail maharetli beşer, kariyeri süresince yüze mail sinema filmi ile çokça sayıda monitör dizisinde oynadı.
Tuncel Kurtiz, önce ödülünü aldığı 1979 yapımı “Gül Hasan” filminin senaryosunu yazıp ve yönetmenliğini üstlendi.
“Çoğalan Topraklar Üstünde” ünlü 1980 yapımı filmin senaryosunu kaleme alan sanatkâr, 12 Ilkgüz 1980 askeri darbesinin arkası sıra ensiz dışına yerleşti. İsveç, KUL ve Almanya’dahi tiyatroyla sinema çalışmalarını sürdüren adlı oyuncu, 1990’lı yıllarda Türkiye’ye döndü.
Kurtiz, 2003’te “Alacakaranlık”, 2006’üstelik “Hacı”, 2007’bile “Başkaldırıcı” adlı TV dizilerinde oynadı.
Yaşamını sürdürdüğü Balıkesir’in Edremit ilçesi Çamlıbel köyünde 2010’de “Tuncel Kurtiz ve Dostları” ünlü TV programını yaparak ünlüleri ağırlayan sanatçı, “Hanay” belgeselini üstelik seslendirdi.
“Ezel” dizisinde canlandırdığı “Ramiz Dayı” karakteriyle hayran kitlesini arttırdı
Yaşamının sonuç yıllarında “Ezel”da canlandırdığı “Ramiz Çatal Yürekli” ve “Eke Asır”daki “Ebussuud Kibar” karakterleriylehayran kitlesini artıran Kurtiz, özgün yapımlarda kandırarak oynadığı rollerin yanı özlü sözleri seslendirdiği film replikleriyle da adından söz ettirdi.
Tuncel Kurtiz, 1994 ve 1995’te Adana Film Festivali, 1997 ve 2008’dahi Ankara Arsıulusal Film Festivali, 1980, 1981, 1994, 2007 ve 2011’bile Antalya Altın Portakal Film Festivali, 1986 Berlin Uluslararası Film Festivalinde armağan aldı. Artist antrparantez 2002 Sadri Alışık Temsil ve Sinema Ödülleri, 2007’dahi ise Yeşilçam Ödülleri’ne müstahak görüldü.
Menend Kurtiz ile 46 almanak evliliğe imza atan sanatçının, Aslı ve Mirza ünlü iki çocuğu dünyaya geldi. Kurtiz, 27 Eylül 2013’te İstanbul Etiler’deki evinde düşerek, 77 yaşında hayatını kaybetti.
“Haddinden Fazla şişman kültürel temellerimiz var”
Kankızıl oyuncu, kendisiyle yapılan benzeri söyleşide manzara ettiği Türk sinemasını şu sözlerle anlatmıştı:
“Bizim devrimci sinemamız bu olacak. Bu topraklardan, bu toprağın tarihinden, sosyolojisinden, felsefesinden çıkma. Bambaşka çaremiz yok. Karacaoğlan’ı dahi olacak zarfında, Ağrı Dağı’nın çiçekleri de olacak. beraber Şiir Vukuf da İlhan Sağlam de şairlerimiz da Lüzumsuz da olacak zarfında. Zira bire bir şişman yelpazenin içinden geliyoruz. Çok büyük kültürel temellerimiz var. Ta Anadolu’nun temelinde on bin almanak ayrımsız kültür var. Bunun içinden mevrut Türkmenler, Yörükler ve diğerleri bu kültürle birleştiler. Benzeri tarafta Şah İsmail, benzeri tarafta Azerbaycan, tıpkısı tarafta Göktürkler, Ağababa Korkutlar var. Bire Bir taraftan Osmanlı’nın Mevsimli Mevsimsiz’si, Nedim’i, Itri’si Levni’si var. Yani öylesine degaje tıpkı coğrafyadan geliyoruz ki, bunları yakalayabilmek geçişsiz.”
Artist, aralarında “Haddinden Fazla Yadırganan Anket”, “Şeyh Bedrettin”, “Keşanlı Mualla Destanı”, “Kaplan ve Daktilolar”, “Arızi”, “Kalbin Sesi”, “Martı”, “Altın Tahakküm”, “Kocaoğlan Masalı”, “Kâmil Züğürtler” ve “Zafer Madalyası”nın bulunduğu bir nice seyretme oyununda de meydan aldı.
Uz oyuncunun cila aldığı filmlerden bazıları ise şöyle:
“Son Kuşlar”, “Ego Öldükçe Yaşarım”, “Silahların Kanunu”, “Karanlıkta Vuruşanlar”, “Hudutların Kanunu”, “Tuhaf Kral”, “Krallar Layemut”, “Rüya”, “Otobüs”, “Geçek”, “Güruh”, “Bereketli Topraklar Üstünde”, “Ağrı’ya Devir”, “Bire Bir Aşk Uğruna”, “Yırtıkça Beni Öldürsene”, “Tabutta Rövaşata”, “Işıklar Sönmesin”, “İstanbul Kanatlarımın Altında”, “Akrebin Yolculuğu”, “Hoşçakal Erte”, “O de Beni Seviyor”, “İnat Hikayeleri”, “Yaşamın Kıyısında”, “Tat”, “Güz Sancısı”, “Kayıp Bergüzar”, “Siyah Beyaz”
