Ankara Hacı Küçümseme Ege Üniversitesi Ülfet Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Onur İba, Cumhurbaşkanı’nın, milletvekili seçimlerini yenileme yetkisi bakımından hayli degaje takdir yetkisine topluluk olduğunu ve bu durumun gelişigüzel şarta sınırlı olmadığını belirtti.

Doç. Dr. İba, AA muhabirine, Kanunuesasi’nın 116. maddesine göre, “Cumhurbaşkanınca milletvekili seçimlerinin yenilenmesinin, aynı maddenin gerekçesinde bozukluk yönünden sınırlandırıldığı” iddiasını değerlendirdi.

Temel’nın 116 maddesinde planlı “Cumhurbaşkanınca Türkiye Şişman Ulus Meclisi Seçimlerinin Yenilenmesi” için, neden evet da esbabımucibe yönünden maddenin kumandan hükmünden kaynaklı tek sınırlandırmanın bulunmadığını söyleyen İba, şöyle devam etti:

“Cumhurbaşkanınca mebus seçimlerinin yenilenmesi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçişi sağlayıcı 2017 Anayasa Değişikliği Kanunu ile Cumhurbaşkanının ‘tek başına’ kullanabileceği aynı mezuniyet niteliğine cemaat olduğu, söz konusu 116. maddenin gerekçesinde açıklanmıştır. Gerekçedeki ‘yegâne başına’ ibaresi dahi doğru hukuki istimara fora etmek amacıyla adeta anahtar kelime gibidir. Bu ibare, Cumhurbaşkanının saylav seçimlerini yenileme yetkisi itibarıyla çok degaje takdir yetkisine topluluk olduğunu ve rastgele şarta vabeste olmadığını göstermeye bir tane başına birlikte tam.”

İba, 2017 öncesi lafızda, “TBMM Başkanı’na danışarak” ibaresi üstelik özellik metninden çıkarıldığı için bu konuda Cumhurbaşkanı Kararı’nın tekâmül etmesi amacıyla lüzumlu üste ayrımsız kaydın üstelik kalmadığını dile getirdi.

2017’birlikte “koşa (gelişigüzel) seçim uygulaması”na geçildiğini ve Cumhurbaşkanına, kendi seçiminin da eş zamanlı yerine yenilenmesi kaydıyla “Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine değişmeyen vermesi”nin şarta merbut olmaksızın hâkimiyet altına alındığını tamlayan İba, şunları kaydetti:

“Alın düşünüm yerine doğacak sürülen özellik gerekçesindeki, ‘bu şekilde…’ ibaresiyle başlayan ‘sistem tıkanıklıklarının milli iradeye müracaatla çözümü’ teşri ve yürütme arasında ‘akse oluşması halinde halkın hakemliğine müracaat amaçlarıyla tanındığı’, ‘Cumhurbaşkanının Sedir seçimlerinin yenilenmesine değişmeyen verebilme yetkisinin, hac mevsimi, alay, imtihan gibi nedenlerin gerekçede sayılan şartları sağlamadığı üzere kullanılamayacağı ve nedeniyle bile dümdüz intihap tarihinden 1 ay öncesi için seçme kararı alınmasının, yetkinin kötüye kullanılması anlamına geleceği’ iddiası beceri namına bile isabetli değil.

Gerekçe bölümünde, ‘bu şekilde’ ibaresiyle başlayan ‘sistem tıkanıklıklarının milli iradeye müracaatla çözümüne imkan tanıma’ ve birlikte seçme aracılığıyla denge kontrol mekanizmasıyla ‘yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirini taharri etmesini bile sağlayacak bu aranjman, tıpkısı zamanda iki kuvvet beyninde kriz oluşması halinde halkın hakemliğine başvurma imkanı getirmektedir’ ifadesi ile bahsi güzeşte yetkinin bazı amaçlarının tadadi değil örnekleme vasıtasıyla sayılması yoluna gidilmiştir. Bu bölümdeki ‘kontrol etmesini bile sağlayacak bu aranjman, benzeri zamanda’ ibaresindeki ‘dahi’ ve ‘bir zamanda’ vurguları, gerekçede denk verilen amaçların beraberinde Cumhurbaşkanının antrparantez amaçlarla dahi saylav seçimlerinin yenilenmesi kararı alabileceğinin tartışmasız ve kemiksiz kanıtı.”