Zelzele bölgesinde stresin boşalmadığı tayin edildi
Van YYÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Toker: “Yeni kırılmalar ve bakir şoklar çok iri olmasa birlikte pekâlâ gerçekleşecektir”
VAN – Van YYÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Toker, hareket bölgesinde artçı ve anne yadırgatıcı döngülerinin tamamen bitmediğini belirterek, “Bakir kırılmalar ve bakir şoklar çokça iri olmasa bile nasıl gerçekleşecektir” dedi.
Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen 7.7 ile 7.6 büyüklüklerindeki iki deprem, Kahramanmaraş başta tutmak amacıyla toplanmış 11 ili etkileyerek balaban hasar ve can kayıplarına sebep oldu. Bölgenin satıh kırıklarını inceleyen Doç. Dr. Mustafa Toker, stresin baştan sona boşalmadığını belirterek, vatandaşların hasarlı binalara girmemesi konusundaki uyarılarını yineledi.
“Eskimemiş artçı şoklar ve asıl şokların olması muhtemeldir”
Açıklamalarda kâin Jeofizik Mühendisliği Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Mustafa Toker, ÇAKER Yer Bilimi Araştırmaları Kurumu’ndan aldıkları yüzey kırıkları haritası ile Rusya Bilimler Akademisi Yer Ölçümü Bölümüyle yapmış oldukları çalışmalar ve Harita Genel Müdürlüğünden almış oldukları 12 yıllık GPS verileri ışığında bölgede meydan değiştirilmelerini gördüklerini söyledi. Doç. Dr. Toker, “Bu tespitler sonucunda var olan yüzey kırıklarının üzerine vadi değiştirmeleri eklediğimizde karşımıza şöyle tıpkısı fon çıkıyor; önceki asıl şokun satıh kırığı olan Şarki Rum fay zonundan Ölüdeniz kırık zonuna akla yatkın uzanan bükümlü alanda stresin daima boşalmadığını anlıyoruz. Nedeniyle gelecekte var olan kırılmalar, kırık ucundan Kıbrıs’a akıllıcasına tıpkısı ilerlemeyi, seçkin ne büyüklüğünde güvenli olmasak birlikte gösterebilir. Nedeniyle kullanılmamış dümdar şoklar ve bunları üretebileceği eskimemiş asıl şoklar olması muhtemeldir. Bağımlı bunların çokça iri olacağını düşünmüyorum amma 5 ve 5.5 kadar eskimemiş şoklarımız kabil” diyerek konuştu.
“Kullanılmamış kırılmalar ve eskimemiş şoklar haddinden fazla nazik olmasa bile mutlak gerçekleşecektir”
İkinci temel şoku oluşturan Dayak-Çardak faylarının, ikinci temel şoku üreten Mağrip-Maşrık uçlarında ayrımsız kilitlenme tespit ettiklerini dile getiren Toker, “Garp ucu Göksun tarafı, Şarki ucu ise Malatya fayına akıllıcasına uzanan kısmında yeniden minimal düzeyde siktirici yer değiştirmeleri ve deprem kümelenmeleri görüyoruz. Buralarda da stresin baştan sona boşalmadığını jeodezik araştırmalarımız gösteriyor. Benzeri zamanda üstelik satıh kırıklarının geometrisi bunu destekliyor. Bu nedenle halkımızdan rica ediyorum. Tek şekilde binalarına girmemeleri gerekiyor. Özellikle hasarlı ve haddinden fazla hasarlı binalara tek durumda girmemeleri gerekiyor. AFAD’ın uyarılarının katiyyen dikkate alınması gerekiyor. Bu dümdar alışılmadık ve esas yadırgatıcı döngülerinin baştan sona bittiğini hiçbir şekilde düşünmüyoruz. Bakir kırılmalar ve eskimemiş şoklar haddinden fazla büyük olmasa da katiyetle gerçekleşecektir” şeklinde konuştu.
