Sedir Plan ve Bütçe Komisyonunda, Algı Asıllar Kanunu ile Kâh Kanunlarda Fark Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin, cemevlerine ait düzenlemeleri içeren maddelerinin görüşmeleri sırasında ağız dalaşı yaşandı.

Komisyon Başkanı, DOĞRU Öğür Bingöl Saylav Cevdet Yılmayan, HDP Antalya Milletvekili Kemal Bülbül’ün, çarkıt YANLIŞSIZ Öğür Mebus Mehmet Metiner hakkındaki iddiasını, Metiner’i arayarak sorduğunu anlattı. Metiner’in tıpkısı televizyon programında Suriye bağlamında değerlendirmede bulunduğunu, “Müslüman’ın zalimi birlikte mazlumu dahi olabileceğini belirttiğini, Yezid amacıyla ‘Allah’ın laneti üzerine olsun’ ifadesini kullandığını” dile getirdiğini aktaran Yılmaz, Metiner’in, göstergeç programının kapanışı sırasında sunucunun tez etmesi dolayısıyla dil sürçmesi ettiğini ancak temas kastı olmadığını söylediğini üstelik ifade etti.

HDP İstanbul Mebus Zeynel Özen, Aleviler ile ilişik benzeri asamble oluşturulacağını fakat üyelerinin kimler olacağının bilinmediğini belirterek, “Bu, Alevilere kayyum atamaktan eksantrik ayrımsız özdek değil.” sözlerini gider etti.

AİHM’in Aleviler ve zorunlu kült derslerine ilgilendiren kararlarına uyulmadığını belirten Dikkat, Alevilerin sorunlarına, bu kesimin görüşleri alınarak hal üretilmesi gerektiğini belirtti. Ilgi, MHP Umumi Başkanı Kerem Bahçeli’nin “cemevlerinin ibadethane olduğunu” dile getirdiğini anımsatarak, MHP milletvekilleri açısından zaman ayrımsız samimilik testi yapıldığını söyledi.

DÜRÜST Tümen Manisa Saylav Gaye Aydemir, “Alevilik bire bir diyanet değildir, konsept de değildir. Alevilik aynı kültürdür, herhangi bir Alevi Müslümandır.” dedi.

Aydemir’in sözlerine uymazlık milletvekilleri tepki gösterdi.

Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz da milletvekillerinden fikirlerini dile getirirken tanımlama yapmamalarını istedi.

Doğruluk Komisyonu Başkanı ve YANLIŞSIZ Fırka İstanbul Saylav Abdullah Güler, teklifin, cemevlerine yönelik düzenlemelerine yöneltilen eleştirileri anımsatarak, “Bu teklifi değersizleştirmeyelim, içini boşaltmayalım.” şeklinde konuştu.

“Ziyalı tıpkı ağız dalaşı yapmıyoruz”

Komisyonda daha sonraları Alevi sivil topluluk temsilcileri, cemevlerine müteveccih düzenlemeler hakkındaki görüşlerini dile getirdi.

Alevi Vakıfları Federasyonu Genel Başkanı Haydar Ölümsüz Doğan, TBMM’nin, cemevlerini ibadethane adına akseptans etmesini arzu etti.

Doğan’ın, Komisyona inançlarının zahir tarif edileceğini dinlemeye gelmediklerini söylemesi ve milletvekillerinden Aleviliği tanımlamaktan vazgeçmelerini istemesi üstüne Türe Komisyonu Başkanı Abdullah Güler, Doğan’a, “Asıllar bilmiyor. Komut verir gibi konuşuyor.” şeklinde reaksiyon gösterdi.

Bu sırada iktidar ve tehalüf milletvekilleri arasında laf atmalar yaşandı.

Haydar Kalımlı Doğan’ın, konuşmasına devam ederken, Alevilere müteveccih düzenlemenin, vergiye ilgilendiren tıpkı teklifin içerisinde TBMM’ye getirilmesini eleştirmesi üstüne DÜRÜST Tümen Manisa Milletvekili Misyon Aydemir, Doğan’a, kanun teklifini küçümsediği gerekçesiyle reaksiyon gösterdi.

Tasrif ve Bütçe Komisyonu Başkanı Yılmaz, Alevilik üzerine yüzyıllardır süren okumuş tartışmaların, Tasrif ve Bütçe Komisyonunda yapılmaması gerektiğine dikkati çekerek, “Milletvekili sıfır benzeri arkadaşımızın milletvekillerine ayar verir kabilinden konuşmasını tek kimesne akseptans edemez. Sivil cemiyet kuruluşu temsilcilerinden beklentimiz, fikrinizi belirgin tabir etmenizdir. Onu tabir edin, milletvekillerimiz da takdir etsinler.” diye niteleyerek konuştu.

AK Fırka Erzurum Milletvekili İbrahim Aydemir ise elan önceki görüştüğü Doğan’ı beyefendi tıpkı emanet kendisine tanıdığını, Doğan’ın konuşmasının maksadını aştığını söyledi.

Hak Komisyonu Başkanı Güler, Alevi sivil sosyete örgütlerinin bazılarının birlikte yan olduğu davalarda alınan kararları inceleyerek bu konuda yapılması gerekenleri belirlediklerini anlattı. Sivas’ta Alevi canlarla yetik benzeri vatandaş hassasiyetiyle konuştuğunu dile getiren Güler, eksikliklerin olabileceğini, aşama merhale çalışmalar yaptıklarını, ilerleyici süreçte çokça henüz asıl tıpkı kanun noktasında aranjman gönül ettiklerini kaydetti.

Güler, teklifin hazırlanmasında gider edilen emeğin takdir edilmesini istedi.

Daha sonra konuşmasına bitmeme eden Doğan, teklifin hazırlanmasında emeği geçen milletvekillerine teşekkür ederek, AİHM’in cemevlerine müteveccih kararlarının kanuncu adına dikkate alınmasını talep etti.

“Cemevlerinde tiyatro oynanmayacak”

Alevi Dernekleri Federasyonu Umumi Başkanı Ululuk Fırat, bir zamanda Alevi dedesi olduğunu belirterek, cemevlerinin, Alevilerin ibadethaneleri olduğunu vurguladı. Fırat, “Cemevlerinin ibadethane namına akseptans edilmesini istiyoruz.” dedi.

İYİ Tümen Erzurum Mebus Muhammet Naci Cinisli, “Cemevlerinin faturalarının ödenmesinin Kült İşlerinden Kültür Bakanlığına alınması haddizatında cemevlerinin dini tapınak olmaktan bir kültür merkezine indirgenmesi anlamına geliyor.” sözlerini gider etti.

MHP Konya Saylav Mustafa Sahtekâr, MHP Umumi Başkanı Devlet Bahçeli’nin dile getirdiği kabil partisinin da Aleviler kabilinden cemevlerini tapınak yerine gördüğünü kaydetti. Sahtekâr, “Teklifle cemevleri yasaya giriyor. Haddizatında kıvrılma niteliğinde benzeri düzenlemedir.” değerlendirmesinde bulundu.

Kalaycı, düzenlemenin eksiklerinin tamamlanabileceğine dahi belen etti.

CHP Malatya Milletvekili Ege Ağbaba, teklifin, Aleviler’in yıllardır dile getirdiği “karşılık yurttaşlık” talebini karşılamadığını söyledi. Ağbaba, “Cemevlerinde tiyatro oynanmayacak, dinleti verilmeyecek. Bu insanlar yüzyıllardan beri yaptıkları kabil cemevlerinde ibadetlerini yapacak. Cemevleri spontane yerine hars evine dönüştürülmeye çalışılıyor.” ifadelerini kullandı.

Ağbaba, Alevilerin sorunlarının çözümü amacıyla komite kurulmasını birlikte istek etti.

Komisyonda teklifin maddeleri üzerindeki görüşmeler sürüyor.