Hak Bakanı Bekir Bozdağ, Kahramanmaraş merkezli depremlerin andından bugüne büyüklüğünde bin 219 şüpheli hakkında adli işlem başlatıldığını belirterek, “Bunlardan 284 şüphelinin tutuklandığını, 416 nahoş hakkında adli taharri kararı verildiğini, 260 aynasız için çıkarılmış yakalama kararı bulunduğunu, şu anda kontrol kararı verilmiş 95 kaka olduğunu, yurt dışında 4 şüphelinin bulunduğunu, 53 şüphelinin emrihak ettiğini görüyoruz. Bu vakfedilmiş olanların durumuna baktığımızda ise 102’sinin müteahhit, 151’inin bina sorumlusu, 13’ünün yapı sahibi, 18’inin birlikte binada fark fail eşhas olduğunu görüyoruz” dedi.

Doğruluk Bakanı Bekir Bozdağ, Diyarbakır’daki Asayiş ve Acil Olaylar Eş Güdüm Merkezi’nde (GAMER) Kahramanmaraş merkezli depremlerin arkası sıra düzenlenen çalışmalara ve soruşturmalara ilişkin açıklamada bulundu. Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Diyarbakır illeri başta doğmak amacıyla başat felaketinden etkilenen vatandaşlara bile esbak olsun dileklerini ileten Icra Vekili Bozdağ, başat felaketinde hayatını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet dilediğini, yaralılara ivedili şifalar dilediğini söyledi. Yaraların sarılması, felaketin ortaya çıkardığı sorunların giderilmesi için hükümetin muktezi adımları attığını, muktezi çalışmaları bizzat bakanların yerinde yürütmekte olduğunu tamlayan Bakan Bozdağ, “Diyarbakır’ımızda dahi bu baskın felaketinden etkilenen yerler oldu. İnşallah hâkim felaketinin birlikte yaralarını hızlıca saracağız. Öte yandan yaşadığımız asrın felaketi olan nazik depremin doğurduğu yıkımları ortadan bağışlamak, yaraları girmek, vatandaşlarımızın ihtiyaçlarını kazanmak hususunda üstelik hükümetimiz, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde ateşli bire bir çalışmayı sürdürmektedir. Hem Diyarbakır’ımızda, hem birlikte farklı illerimizde ilişik bakanlarımızın koordinatörlüğünde çalışmalar etkin bire bir şekilde yürütülmektedir” dedi.

“Diyarbakır genelinde zelzele zımnında planlı hasar tayin çalışmaları tamamlanmıştır”

Konutların kısa sürede yapılarak tasdik edilmesi amacıyla çalışmaların yürütüldüğünü aktaran Bakan Bozdağ, “İnşallah Cumhurbaşkanımızın üstelik kamuoyuna üstenme ettiği gibi benzeri sene içerisinde vatandaşlarımız bakir konutlarında, yeni hayat alanlarında birey imkanlarına kavuşacaktır. Diyarbakır özelinde ise, Diyarbakır genelinde hareket nedeniyle hesaplı hasar belirleme çalışmaları, Diyarbakır kalıp ilçeler ve özge ilçelerimiz doğmak amacıyla ilçelerimizin merkezlerinde tamamen bitmiştir. Diyarbakır gestalt ilçelerimizin ise hem merkezinde hem bile köylerinde değişik bir ifadeyle mahallerindeki hasar belirleme çalışmaları birlikte tamamlanmıştır” diye niteleyerek konuştu.

“Hasar tayin çalışmalarının askısı, askıya çıkarılması için mahalle muhtarlıklarına bugün bakımından gönderilmiştir”

“Diyarbakır’ımızda şu dakika bakımından kestirmece 27 bin civarında hür konutun Diyarbakır’ımızın ve Diyarbakırlı hemşerilerimizin depremden etkilenen kardeşlerimizin hizmetine sunulmak amacıyla yapılması planlanmakta” diyen Bakan Bozdağ, şöyle konuştu:

“Bu çerçevede Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanımız Tasavvur Çekicilik Beyefendi ve ekibinin bile çalışmaları devam etmektedir. Diyarbakır’bile şu anda suret ilçelerinde hasar tayin çalışmalarının askısı, askıya çıkarılması amacıyla mahalle muhtarlıklarına zaman bakımından gönderilmiştir. Diyarbakırlı kardeşlerimizin bu askıya sâdır hasar belirleme çalışmalarını takip edip, oradaki hasar tespitlere itirazları varsa bu itirazları yasal öngörülen süre içerisinde ilgilendiren birimlere iletmelerinde fayda bulunmaktadır. Tıpkı yandan muhtarlıklarda askıda olacaktır. Mavera yandan e-Mehabet üzerinden ulaşılabilecektir. Özge yandan de Mekân, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız üzerinden da o tespitlere anlayış imkanı olacaktır.”

Depremden etkilenen vatandaşların zelzele dışındaki illere nüfuslarını nakletmeleri yahut o illerde müntehip kaydını yaptırmaları, düşünce kullanmalarına, hareket dolayısıyla hükümetin insanlara sağladığı türe ve imkanlardan yararlanmalarına engel olmadığını aktaran Bakan Bozdağ, “Vatandaşlarımız ülkemizin neresinde olursa olsun nüfuslarını oraya aktardıklarında yahut müntehip kaydını yaptırdıklarında oralarda görüş kullandıklarında deprem dolayısıyla kendilerine sağlanan türe ve imkanlardan mahrum edilmeleri, mahrum kalmaları kesinlikle bahis konusu değildir. Hak sahipliği görüş mergup yere göre değil, sarsıntı nedeniyle depremden etkilenen yerlere ve vatandaşlarımıza bakarak yasalarımız çerçevesinde tayin edilmektedir. O nedenle vatandaşlarımızın 17 Mart Cuma günü saat 24.00’e kadar demokratik haklarını kullanmaları, katılımı en üst düzeyde sağlamaları üzere seçmen kaydını, seçmen kendisine hakkını kullanmaları için can kayıtlarını bulundukları yerlere nakletmelerinde yarar vardır. Kendileri giderek yapabilecekleri kadar e-Oran üzerinden da bunu yapma imkanları bulunmaktadır” diyerek konuştu.

“813 bilgili ve savcıyı hasbilik esasıyla bölgede görevlendirdik”

Depremden ahir süreçte türe hizmetlerinin aksamadan yürütülmesi hususunda sonuç aşama korkulu tedbirler aldıklarını dile getiren Bakan Bozdağ, “Tıpkısı yandan bölgeye gönüllü pek çok bilgili ve müddeiumumi gönderirken, mavera yandan adli personel, adli tıp uzmanı ve teknisyenleri ve bölgenin ihtiyacı olan ne varsa bütün bunlara ilişik görevlendirmeleri bir lahzada yaptık ve gönüllük esasına bakarak bunları yaptık. Şu esas kadar 813 hakim ve savcıyı gönüllülük esasıyla bölgede görevlendirdik. İhtiyaç olduğu sürece de bölgede görevlendirmeye bitmeme edeceğiz. Şu asıl kadar yaklaşık 5 bin civarında adli personel, bilge ve savcılarımız üstelik dahil bölgede gönüllü adına faaliyette bulundular ve daha çok birlikte dediğimiz kadar gerekseme olması halinde gerekseme olan yerlere sağlamlaştırma yapmaya bitmeme edeceğiz” şeklinde konuştu.

“Ahiret Yolculuğu ve yaralanmanın olduğu binaların tamamında kanıt tespiti yapıldı ve delillendirme işlemleri sonlandırıldı”

Adli tababet uzmanları, hekimler ve adli tıp teknisyenlerinin dahi bölgede muhteşem görevlerde bulunduklarını ve çalışmaları faal tıpkısı şekilde yürüttüklerini söyleyen Nazır Bozdağ, sözlerine şöyle devam etti:

“Halen kimliklendirme konularında çalışmalarını canlı ayrımsız şeklide yürüttüklerini buradan terennüm etmek isterim. Bittabi zelzele bölgesinde aynı yandan da adli tahkikatlar başladı. Adli tahkikatları Cumhuriyet Başsavcılıklarımız resen başlattılar. Bu kapsamda delillendirme ve delil tespiti konusunda ölüm ve yaralamanın olduğu binalar tamamında delil tespiti yapıldığını ve delillendirme işlemlerinin sonlandırıldığını tercüman olmak isterim. Bu kapsamda şu asıl büyüklüğünde Adana, Diyarbakır, Hatay, Osmaniye, Kilis, Şanlıurfa ve Elazığ tevessül etmek amacıyla buralarda delillendirme işlemlerinin tamamının bittiğini bildirmek isterim. Antrparantez depremin etkilediği 16 ilçede dahi delillendirme işlemlerinin tamamlandığını hikâyelemek isterim.”

“Bugüne büyüklüğünde bin 219 şüpheli hakkında adli işlem başlatıldı, bunlardan 284 kaknem tutuklandı”

Şu asıl kadar toplam 9 bin 435 binanın ehlihibre incelemesinin yapıldığını ve bunlarla ilişik asıllar hukuku çerçevesinde gerekli adli süreçlerin tamamlandığını açıklanan Vekil Bozdağ, “Mavera yandan adli soruşturmalar üstelik şimdi söyledim araçsız başlatıldı ve bugüne kadar bin 219 ibret üzerine adli muamelat başlatıldığını görüyoruz. Bunlardan 284 şüphelinin tutuklandığını, 416 kaknem için adli arama kararı verildiğini, 260 nahoş için matrut yakalama kararı bulunduğunu, şu anda denetleme kararı mevdu 95 kaka olduğunu, daraç dışında 4 şüphelinin bulunduğunu, 53 şüphelinin ahiret yolculuğu ettiğini görüyoruz. Bu tutuklu olanların durumuna baktığımızda ise 102’sinin müteahhit, 151’inin bina sorumlusu, 13’ünün çatı sahibi, 18’inin da binada mübayenet eden eşhas olduğunu görüyoruz. Adli tahkikatlar, elbette yargılama süreçleri, Temel ve yasalarımızın emrettiği usule makul tıpkısı şekilde bugüne kadar sürdüğü kabil artık bile benzeri usulde bitmeme edecektir” dedi.

“Yer Sarsıntısı yaşanan illerde sürelerin durdurulmasına ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayınlanmış ve bu bölgelerde 6 Nisan’a büyüklüğünde sürelerin durdurulması ve antrparantez davaların görülmesi hususlarının da durmasına dair bir değişmeyen alınmıştı” hatırlatmasında kâin Bakan Bozdağ, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“6 Nisan’dan bilahare Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Adana, Şanlıurfa ve Osmaniye’üstelik normalleşme sağlanıyor ve buralarda sürelerin durmasına ilişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi uzatılma yapılmayacaktır. Bazen illerimizin merkezlerinde sav olan yerlerde ve kâh ilçelerimizde ise noktasal olarak galiba aynı müddet daha uzatılacaktır. Amma illerimizin önemli bire bir kısmında, ilçelerimizin birlikte metanetli çoğunda 6 Nisan’dan sonraları müddet uzatımı yapılmayacağını, adli süreçlerin deprem öncesi durumunun bitmeme edeceğini buradan yayımlamak isterim. Gerek bilge ve savcılarımız, icap adli personelimiz, icap avukatlarımız, gerek ise vatandaşlarımız bu hususu dikkate alarak, 6 Nisan’de adliyelerimizin sarsıntı öncesi duruma döneceğini isteyerek hazırlıklarını yapmalarında fayda olduğunu bildirmek isterim. Yalnız Adıyaman hat, Kahramanmaraş gestalt, Hatay format, Malatya eşkal ve bazen ilçelerde anlaşılan tıpkı süre henüz bunu uzatacağımızı de buradan terennüm etmek isterim.”

Türkiye’de genişlik çok konuşulan hususların başında kentsel dönüşüme ilişik yargılama süreçleri ve açılan davalar ve kentsel dönüşümde dönüştürülemeyen konutların geldiğine değinen Bakan Bozdağ, “Bildiğiniz kadar kentsel dönüşüm Türkiye’nin gündemine hükümetlerimiz marifetiyle sokulmuş, 2012 yılında müstakil benzeri kanun üstelik çıkarılmıştır. O kanunu eskiden Cumhuriyet Altını Ahali Partisi Esas Mahkemesine götürdü ama henüz sonraki süreçlerde üstelik maalesef kentsel dönüşümü itibarsızlaştırmak, vatandaşlarımızın kentsel dönüşüme bindi vermesini tenkis etmek yahut bindi vermemesini hatırlamak için kentsel tahavvül karşı esassız mütehammil haddinden fazla yalan, dayanıklı çokça bilgelik kamuoyuna aktarıldı. Bundan etkilenen insanlarımız de oldu ve bu nedenle kentsel dönüşümle ilgili hususlar Türkiye’nin maalesef iç siyasal kavgaları dolayısıyla rantsal inkılap kendisine kamuoyuna arz edilmeye başlandı. ve mukavemetli haddinden fazla yerde vatandaşlarımızın kent dönüşüne bindi vermemelerini seçmek için protestolar eden vatandaşları örgütleyen, buradan aynı tuğla dahi aldırmayız diyen metin çokça siyasiyi gördük ve evveli kayıtlar bunu içtenlikle ortaya koyuyor” ifadelerinde bulundu.

“5 bin 753 dava kentsel transformasyon aleyhine açıldı”

Deprem yaşanan iller ve bunlara Ankara, İstanbul ve Kocaeli illeri birlikte karışma edildiğinde 2015 ile 2023 beyninde açılan 5 bin 753 davanın kentsel transformasyon aleyhine olduğunu aktaran Bozdağ, “Yalnız yer sarsıntısı yaşanan illerimiz ve buna ilave Ankara ve İstanbul, Kocaeli illerimizde. Bunlardan 5 bin 120’si elden İstanbul’birlikte açılmıştır. Ki açmıştır diye niteleyerek baktığınızda çokça net söylüyorum Cumhuriyet El Partisi’nin kayırıcı bahçesi durumundaki kimi STK’lar, bazı ayrıksı başka belediyeler, bazı de bambaşka ayrıksı eşhas olduğunu görüyoruz. Ama kentsel dönüşümün Türkiye’nin hayrına olduğunu hepimiz biliyoruz. Yaşanan bu felaketler bize gösterdi kim Türkiye bölük stokunu yenilemedikçe bu riziko daim Türkiye’nin önünde durmaktadır” ifadelerine saha verdi.

Cumhurbaşkanının temas defasında adeta yalvarırcasına vatandaştan destek istediğini gördüklerini anımsatan Bakan Bozdağ, sözlerini şöyle tamamladı:

“imdi dahi tığ kentsel dönüşümü liyakatli aynı şekilde temizlemek ve sarmak amacıyla elimizden mevrut temas tür çabayı göstereceğiz amma kentsel inkılap kanununu mahkemeye taşıyanlar, seçkin kentsel dönüşüm kararını rantsal tahavvül diye niteleyerek ikram edenler, vatandaşları kentsel inkılap aleyhine kışkırtanlar, müzebzep bilgiler yayarak kentsel dönüşümü engellemeye çalışanlar ve bu konuları hep mahkemeye taşıyanlara buradan tıpkı yol elan Türe Bakanı adına sesleniyorum; lütfen elinizi vicdanınıza koyun, Türkiye’nin bu dönüşümüne engel olacak yollara başlama etmeyin. Milletin hayrına, milletin yararına, menfaatine olan işlere takoz girmek üzere yarışa girmeyin. Kentsel dönüşümün yapılamaması ve mahkemelere konunun taşınması, işi uzatması ve bu sırada bire bir coşkunluk olması halinde burada hayatını kaybeden veya yaralanan rastgele insanımızın olmasının vebali, sorumluluğu bu işe takoz koyan herkesin omzunda olacaktır. Bu hareket yavaşlasa bile herkesin omuzunda olacaktır.” – DİYARBAKIR