Trabzon hurmasının ‘kuruyemiş’ yolculuğu başladı

İsmi ‘Japon Hurması’ amma üretimde Denizli, Adıyaman ve Adana önce üç sırayı paylaşıyor

ADIYAMAN Aralık aralık dizilen altuni Trabzon Hurmasının Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde ‘kuruyemiş’ mesaisi başladı.

İsmi ‘Trabzon Hurması’ namına bilinse bile Türkiye’dahi yeryüzü çok hurma yetiştiren ikinci yer olan Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde, kurutmalık yapımı başladı. Denizli Honaz ilçesinden sonraları Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesi 5 bin dekarlık hurma bahçesiyle Türkiye’dahi ikinci sırada saha alırken, Adana’nın Kozan ilçesi yetiştiricilikte üçüncü sırada meydan alıyor. Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinde bu sene 7-8 bin ton hurma hasadının yapılması bekleniyor.

Genellikle gözyaşı semere yerine tüketilen ancak son yıllarda kurutularak, kışlık kuruyemiş yerine satılan protein ve karbonhidrat deposu Japon Hurması, normal hasadından iki hafta dallarından koparılıyor. Kasalara doldurulan hurmalar, kadınlar tarafından bir tane bir tane soyuluyor. Kurutmalık hurmaların soyulmasında eş işçiler çalışarak, kadın istihdamı sağlanıyor. Kahramanmaraş ve Gaziantep’ten hurma soyma işi üzere kadınlar ilçeye çalışmaya geliyor. Kabukları soyulan hurmalar hususi olarak yapılan aparatlar ile ipe tutturuluyor. İplere asılan hurmalar 2 hafta boyunca güneş ve ayazda bırakılıyor. Gölbaşı ilçesinde ayrımsız çok evin balkonunu iplere dizilen hurmalar kaplıyor. İki haftanın böylelikle toplanan hurmalar, paketlenerek kışlık kuruyemiş kendisine satışa sunuluyor. Gölbaşı ilçesinde yaş namına tüketilecek hurmaların hasadına ise 2 hafta sonradan başlanılacak. Trabzon hurma üreticisi olan Uca Suçağı, kurutmalık hurma işine iki yıldan beri girdiklerini, güzeşte sene 5-6 titrem kuruttuğunu fakat bu sene bunu 20-25 tona çıkartacağını vurguladı.

Ali Suçağı, “Trabzon hurmamız genelde yaş tüketilen tıpkı meyvedir. Akıbet iki yıldan hurmayı kurutarak ticaretini düzenlemek istedik. İş sahasını genişletmek için kurutma işine girdik. Bu çalışmamız tutuldu. bundan sonra insanlarımıza hareket sahası, kadınlarımıza istihdam sağladık. Geçen sene 5-6 titrem kurutmuştum, bu sene 20-25 ton hurma kurutacağım. Yaklaşık 3,5 ton gözyaşı meyveden 1 ton hurma kurusu elde ediyoruz” dedi. Hurma soyma işinde müteharrik kadınlar da bu işin kendilerine kullanılmamış ayrımsız savmak kapısı olduğunu belirterek, ayrıksı el ve ilçelerden gelip bu işte çalıştıklarını dile getirdi. Serencam yıllarda Adıyaman Valiliği İl Hususi İdaresinin katkılarıyla 100 bin adet hurma fidanı dağıtıldığını ve mezru düzlük miktarının müstacelen arttığına özen çekici Adıyaman Tarım ve Orman İl Müdürü Nurettin Mukayese, kuruyemiş hurmaların yaygınlaştığını söyledi. Nurettin Kıyas, “Adıyaman’da yetişen hurmanın nazik çoğunluğu Gölbaşı ilçesinde yetiştiriliyor. Şuan 5 bin dekar alanla Türkiye’dahi ikinci sıradayız. Denizli Honaz ilçesi birinci tam, bizden bilahare Adana Kozan ilçesinde arz fazla yetiştiricilik yapılmaktadır. Şuanda yaklaşık 7-8 bin titrem benzeri ürün elde ediyoru. Bu yılda adi üst aynı rekolteyi bekliyoruz. Hele yetiştiricilerimiz sonuç 2 yıldır kurutmaya başladılar. Başlar başlamaz da Türkiye’nin bir nice yerinden kurutma talepleri aldı.

Tonlarca kurutma yapan çiftçilerimiz talepleri karşılamaya çalışıyor. Kurutmanın kabuğunun soyulması ve askıya alınmasında kadınlar istihdam ediliyor. Andıran gelecekte ihtimal ürünümüzün neredeyse yarısı kurutmalığa gidecek. Çünkü kurutmalığın mülhak değeri daha yüksek, artık kâm görüyor. trabzon hurması özellikle protein ve karbonhidrat değeri çok efdal olduğundan bire bir sayı kuru veya yaş tükettiğinizde benzeri yol kemirmek ihtiyacınızı karşılıyor” dedi.