Ressam İlhami Atalay, sanatta gelişigüzel antlaşma yenilik peşinde olduğunu rapor ederek, “Ego sanatın ruhunda yenilenme olduğuna, teceddüt yoksa sanatın bire bir anlamı olmadığına, sanatkarın içinde bulunduğu çağı kavrayıp, gelecek çağı hissetmesi ve onun ilerisine geçerek eskimemiş şeyler ortaya koyması gerektiğine inanıyorum.” dedi.
Firez, laf, bili, spor, siyaset ve hareket dünyasının ermiş isimlerini ” Türkiye’nin Çınarları” projesi kapsamında fotoğraflayan Anadolu Ajansı, bu kapsamda artist İlhami Atalay’ı üstelik fotoğrafladı.
Artvin’dahi 1948’dahi dünyaya mevrut Atalay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fena hâlde sanatlarda akademik eğitimin insanın ruhunu ve mizacını yaraladığını savunarak, “Akademik yetişek gençlerimizi yanlış yönlendiriyor. Gençlerimiz yabancı sanatçıların hayatını okuyup onlara özeniyor. Onlar da özlük kültürlerini ulaştırmak için bunlara erişimi kolaylaştırıyor. İlmi namına sanatı beslemek amacıyla girmiyorlar akademiye. Onlar bu eşkâl yaşantıya özenerek giriyor.” diyerek konuştu.
Atalay, seçkin yıl üç bin kişinin sanat eğitimi veren okullardan çıkışlı olduğuna meni ederek, şunları aktardı:
“Olur üç bin kişiden tıpkı güç yetişiyor mu artist kendisine. Bu nitelik, eğitimin bozukluğunu, eğitimin sorgulanması, tartışılması gerektiğini gösteriyor. Hars emperyalizmi bize kültürsüzleşmeyi, yoksulluğu, köle olmayı getirdi. Ego üstelik öz becerimle bu ekin emperyalizminin açtığı dip yaraları süzgeçten geçirerek, yorumlayarak, ‘Kendimize nasıl devir yapabiliriz?’ diye mücahede gösteriyorum. Benim tıpkısı çizgim var, nutuk tarihinde izlediğim aynı posta. Sanatkarlarımız, Günindi’nın özelliği olan bilimsel araştırı, gözlemleme ve teknolojik bereket yolunu izlemiyor. Vakit Kaybetmeden Mağrip’ya özenerek, onun gözlüğüyle bakmaya çalışıyor, meseleleri Garp’ya uygunluğu üzerinden değerlendiriyorlar. Beyinlerini kiraya vermişler. Mağrip amacıyla konuşma üretiyorlar. ‘Biz kimiz, neyiz, başka toplumlardan ne farkımız var, meselelere kuşkusuz bakmamız geçişsiz?’ sorularını sormuyorlar. Ego bu sorular üstüne çalışıyorum.”
Meydana getirdiği değme seride yeni yollar fayrap etmek için denemelerde bulunduğunu vurgulayan Atalay, “Bu yolu inceleyecek tendürüst sanatkarların yıpranmamış şeyler üretmesi ve eskimemiş yollar açması amacıyla çabalıyorum.” ifadelerini kullandı.
“Sanatın ruhunda yenilenme olduğuna inanıyorum”
İlhami Atalay, sanatta seçme zaman teceddüt peşinde olduğunu aktararak, “Bazı sanatçılar bir tane nev tıpkısı form ve bahis çalışıp, dünya malı boyu onunla anılmak ister. Konusu hangi olursa ona odaklanır ve hep onunla ilişkin istihsal yapar. Mesela anadan görme sanatlarda yenilik yoktur. Orada birlikte çalıştım. Onu aşmanız istenmiyor. Ego sanatın ruhunda yenilenme olduğuna, teceddüt yoksa sanatın bire bir anlamı olmadığına, sanatkarın ortamında bulunduğu çağı kavrayıp, ati çağı hissetmesi ve onun ilerisine geçerek eskimemiş şeyler ortaya koyması gerektiğine inanıyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Son çalışmalarında hamsi gözünden ilham aldığının altını çizen yırtıkça sanatçı, şu bilgileri verdi:
“Kainatın içerisindeki bilinmeyen çizgileri temin etmek üstüne kullanılmamış tıpkısı hikmet üretiyorum. Elan elhak bunun sancılarını çekiyorum. en üst yaptığım ‘Hiçlik’ serisinde, ayrımsız insanın sahip olduğu bilcümle nimetlerin bir dönme elinden alınacağını düşündüğünde eşyanın on paralık bir kıymetinin kalmadığını, kendisinin tıpkısı ‘hiç’ olduğu kavramını inceledim. Hiçliğin sonsuzluğunda yüzen sanatçının üreteceği eserin, insanlara antrakt ve ferahlık vereceğini düşünerek o seriyi yaptım. Hamsi gözünün hendesi yapısını inceleyerek oluşturdum. Anadan Görme İslam sanatıyla bağlar kurdum, ahşap oymacılık, sedef hastalığı kakmacılık ile bağlantılar kurarak ana aynı gündeş İslam sanatı yapmaya himmet ettim. Asimetrik dengeye göre değerli kuralları göstermeye çalıştım.”
“Abes kavramlar peşinde koşmanın cezası boşluğa müptela olmak olur”
Kavramsal sanata dair bile eleştiride mevcut yırtıkça ressam, “Bu, Batılıların ortaya attığı bir özdek. Bizimkiler bile bibi onun peşinde sürükleniyor. Kalıcılığı sıfır, ati kuşaklara tek husus vermeyen enstalasyonları görüyorum. Talebelerim içerisinden birlikte hakeza çalışmalar yapanlar imdi. Bunlar güzel şeyler. Abes kavramlar peşinde koşmanın cezası, boşluğa ehlîleşmek olur.” dedi.
İlhami Atalay kimdir?
Ressam İlhami Atalay, 1948’üstelik Artvin’in Arhavi ilçesinde doğdu ve 1972’dahi İstanbul Devlet Iyicene Sanatlar Akademisini bitirdi.
Burslu yerine 1973-1978’de Berlin Ululuk Güzel Sanatlar Akademisi ve Tatbiki Danışma Akademilerinde resim ve zar halısı eğitimini tümleç Atalay, Fransa’da zar halısı ve danışma araştırmalarında bulundu. Atalay, 1981-1983’te serbest desinatör yerine çalıştı. Sanatkâr 1983’te İstanbul’a dönerek, baştan resim çalışmalarına başladı.
Hafta sonları İstanbul Dizayn Merkezi’nde mektepli yetiştirmeye bitmeme eden Atalay, 2022’dahi “Necip Fazıl Saygı Ödülü”hangi müstahak görüldü.
Son olarak İlhami Atalay’ın 75. veladet haset çerçevesinde, 33 eserine yer sunulan ferdî suret sergisi, Atatürk Hars Merkezi’nde (AKM) sanatseverlerle buluştu. tehlikeli deste gören işporta 22 Ocak’ta sona erdi.
