Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Aslan, Yozgat Barosu aracılığıyla planlı ‘Ferdî Başvurularda İnceleme Usulleri’ konulu panelde; “Günümüzde toplumların bahtiyarlık içerisinde yaşamasının, devletlerin da bu mutluluğu sağlamasının şartlarından biri dahi hukukun üstünlüğünün temin edilerek, asıl doğruluk ve özgürlüklerin korunmasıdır. Dirilik hakkından rapor özgürlüğüne büyüklüğünde adalet ve özgürlüklerimizin korunmadığı yerde mutluluğun sağlanmasından bahsedemeyiz. İnsanın âdem adına varlığını bitmeme ettirebilmesi, onun âdemiyet haysiyetine ehil olmasından kıran topluluk olduğu temel doğruluk ve özgürlüklerin hareketli tıpkısı şekilde korunmasına bağlıdır…Ana türe ve özgürlüklerin aktif ayrımsız şekilde korunmadığı, hakların dizgesel bir şekilde ihlal edildiği ayrımsız yerde gelişme sağlanamaz” dedi.
Yozgat Barosu, “Bireysel Başvurularda İnceleme Usulleri” mevzulu siyasal düzenledi. Panele, Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, Esas Mahkemesi Genel Sekreteri Dr. Gaye Bayındır, Anayasa Mahkemesi Komisyonlar Başraportörü Dr. Şermin Birtane, Esas Mahkemesi Bölümler Başraportörü Müstakil Duman katıldı.
“İNSANIN MUTLULUK ARAYIŞI KADİM BİR IŞ”
Doğruluk Bakanlığı Yozgat Personel Terbiye Merkezi’nde planlı panelin açılışında konuşan Temel Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, insanın erinç ve mutluluk arayışının bayrı bir iş olduğunu, toplumu ve onun düzenleme tıngır olan devleti ortaya çıkaranın bile esasta bu arayış olduğunu belirtti. Arslan, “Günümüzde toplumların mutluluk içerisinde yaşamasının, devletlerin dahi bu mutluluğu sağlamasının şartlarından biri üstelik hukukun üstünlüğünün gerçekleştirme edilerek, esas adalet ve özgürlüklerin korunmasıdır” dedi. Kişi hakkından tabir özgürlüğüne büyüklüğünde doğruluk ve özgürlüklerin korunmadığı yerde mutluluğun sağlanmasından bahsedilemeyeceğine özen çekici Aslan, insanın herif namına varlığını bitmeme ettirebilmesi, onun insanlık haysiyetine erbap olmasından çevre ehil olduğu asıl adalet ve özgürlüklerin aktif aynı şekilde korunmasına kapalı olduğunun altını çizdi.
Aslan, “O yüzden Anayasamız 40. maddesinde bunun usulünü hususi olarak belirlemiş. Temel verilerin korunması başlığını verdiği bu maddede, hakların bir tane yegâne saydıktan sonradan korunması müstelzim hakları belirledikten bilahare hakları yahut özgürlükleri ihlal edilen herkesin hareketli ayrımsız şekilde yönetsel ve kanuni mercilere müracaat hakkının olduğunu belirtmiştir. Buna biz canlı referans hakkı diyoruz ve bu hür benzeri hak kendisine anayasal egemenlik adına anayasamızda düzlük almıştır” diye konuştu.
“BİREYSEL REFERANS ÖNEMLİ KAZANIMLARDAN BİRİDİR”
Aslan, bireysel referans hakkının ülfet tarihimizdeki genişlik heybetli kazanımlardan biri olduğuna vurgu yaparak, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“2010 anayasa değişikliğiyle birlikte bu deli dolu referans hakkının hususi bölümlerinden biri olan ferdî başvuru hakkı ahbaplık sistemimize karışma edilmiştir. Bu anlamda ferdî müracaat 2012 yılından itibaren çabucak zat başına tıpkı türe olmanın birlikte özge hak ve özgürlüklerden de etken tıpkısı şekilde yararlanabilmenin de benzeri anlamda genişlik canlı ara bulucu haline gelmiştir. Dolayısıyla ihtimal hususiyet tarihimizin en yüce reformlarından biridir. Ülfet tarihimizdeki sunu yetişkin kazanımlardan biridir, bireysel başvuru. Zira ferdî müracaat vasıtasıyla insanın mutluluğunu saadetini realizasyon fail temel adalet ve özgürlüklerin korunması daha bile mahdut ağıl gelmiş. Bireysel müracaat hakkı ferdî aynı adalet dedik, bununla ilgilendiren Temel Mahkemesi gâh tespitler yapıyor. Diyor kim; yönetsel yasal mercilerin bu hakkın kullanılmasını inhibitör veya zorlaştırıcı şekilci ve davranışlardan kaçınması gerekir. Şayet bireysel başvurunun yapılmasını aynı idari merci ya bile yargısal makam zorlaştırıyor veya engelliyorsa Anayasa Mahkemesi burada değişik haklardan bağımsız namına bireysel müracaat hakkının ihlalini belirleme edebiliyor. Özge yandan ferdî referans benzeri sistem, temas devir anlatım ediyoruz. Nedeniyle başarısı deli dolu bire bir kez adına yoluna bitmeme edebilmesi, sistemin bütün unsurlarının hep aktörlerinin düzenli tıpkısı şekilde çalışmasını el birliği içerisinde iş birliği içerisinde olmasını gerektiriyor. Bunun için bireysel başvuruyu yapanlardan bu başvuruları karara bağlayanlara, kararı uygulamakta vazifeli olan idare yahut yasal mercilerden ihlale etken olan kanunları mübadele etmek yerinde olan yasama organına kadar kül gelgel, kuruluş ve kişilere majör sorumluluklar düşüyor. Bu bağlamda anlık sürecinin makro bire bir aktörü olan avukatlarımıza birlikte görevler düştüğünü belirtmek isterim.”
“VEKİLLE MÜRACAAT ORANI GİTGİDE ARTIYOR”
Bireysel başvurunun avukatla geçmek zorunda olan tıpkı müracaat olmadığını kaydeden Aslan, şöyle konuştu:
“Avukat olmadan bile şahıslar anne hak ve özgürlüklerinin bireysel başvuru kapsamındaki haklarının ihlal edildiğini düşündüklerinde Temel Mahkemesi’ne müracaat yapabiliyor” Vekille referans oranı git gide artıyor. 2012 yılında bireysel başvurunun uygulamaya geçildiği önce yılında bu ihtişam yüzdelik 43 idi. Sabık sene yüzdelik 75 adına gerçekleşti. Bu sene Anayasa Mahkemesi’ne 95 bin bireysel müracaat yapıldı ve bu başvuruların yüzde 80’i vekille yapıldı. Bu de zamanla vekille yapılan referans sayısının bize arttığını gösteriyor. Ama benzeri öz elan gösteriyor; bireysel başvurunun başarısında avukatların çok makro aynı rolü olduğunu bize gösteriyor. O yüzden bireysel müracaat formunun doldurulmasından ferdî başvurunun izlem edilmesine büyüklüğünde parçalanmamış süreçte avukatlarımızın haddinden fazla elan itinalı davranması gerekir” ifadelerini kullandı.
“ÖZGÜRLÜKLERİN KORUNMASINI ULAŞMAK HEPİMİZİN GÖREVİDİR”
Arslan, toplumsal ve panel bakımdan gelişmişliğin genişlik anne ölçütlerinden birisinin anne türe ve özgürlüklerin korunması olduğuna ilgi çekerek, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Temel türe ve özgürlüklerin çalışkan tıpkısı şekilde korunmadığı, hakların dizgesel benzeri şekilde ihlal edildiği tıpkısı yerde gelişme sağlanamaz. O yüzden medeniyetinde ana kriterlerinden biri budur. Haklarımızın, özgürlüklerin korunmasını ulaşmak hepimizin görevidir. Bu bağlamda 10 yıl ilk ahbaplık sistemimize giren bireysel referans, ana hak ve özgürlüklerin korunmasının yeryüzü deli dolu araçlarından biri haline gelmiştir. Toplumun değme kesiminden yapılan ferdî başvurularda Kanunuesasi Mahkemesi’nin doğruluk eksenli aynı şekilde verdiği kararlar, insanımızın mutluluğunu sağlamaya yönelik namına çok çetin katkılar yapmıştır ve yapmaya devam etmektedir.”
