Soyu tehlike altında kâin ulama kedisi, Iğdır’daki sulak alanlarda da yaşamını sürdürüyor.
Tarihte 1777’da Kafkasya bölgesinde tanımlanan ulama kedisi (felis chaus), soyu tükenme riskiyle yüz yüze olan karışık türleri ortada vadi alıyor.
Adana, Akdeniz ile İç Anadolu’de yayılış gösteren ve buralarda kıymetli de olsa görülebilen bu zümre, Ağrı Dağı’nın Iğdır tarafındaki Bulakbaşı ve Karasu sazlıklarında birlikte bulunuyor.
KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Utah ile Antrenör Üniversiteleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, bu hafta Iğdır bölgesinde yaptığı meydan çalışmasında saz kedisini görüntüledi.
“Haddinden Fazla ender tanıdık aynı asıl”
Prof. Dr. Şekercioğlu, AA muhabirine, bu türün yayılış haritasında Iğdır’ın de vadi aldığını ve Türkiye’dahi soyunun ateş altında olduğunu söyledi.
Saz kedisinin, melez kedisi ile vaşak beyninde boyutlara cemaat olduğunu rapor fail Şekercioğlu, “Kafadan beden uzunluğu 60-80 santimetre, yerden yüksekliği yaklaşık 36 santimetre. Ağırlığı üstelik bölgeye bakarak çokça değişebilir, 2 ile 16 kilo arasında, yani Kars Sarıkamış’taki vaşak ağırlığına büyüklüğünde ulaşabilen tıpkı cins. Bölgemizde o büyüklüğünde büyük değil. Küresel dağılımında bölgemizde, Iğdır’de olmasını beklediğimiz haddinden fazla ender görülen ayrımsız zümre.” diye niteleyerek konuştu.
Saz kedisini kuş gözlemi sırasında belirleme ettiğini anlatan Şekercioğlu, şunları kaydetti:
“Ayrımsız kuşun sesini kaydetmeye çalışırken saksağanların daim öttüğünü ayırt ettim. ‘Birbirlerine bağırmaları bitmiyor.’ diye niteleyerek rahatsız de oldum. Sonraları ayırt ettim kim bu ötüş saksağanların alarm ötüşü. ‘Aynı avcı var.’ diyerek birbirlerini uyarıyorlar. Yılan gördüklerini fikren dürbünümü kaldırdım ama dürbüne de lüzum kalmadan karşımdan bağlama kedisinin geçtiğini gördüm. 50 metre kadar yürüdü, durdu ve baktı. Saksağanlar huzursuz ettiği üzere sazlığın arasına girip kayboldu. Bu benim için çokça mutlu bire bir gözlemdi. Daha önce Adana’de belgeselini çekmiştim amma Şark Anadolu’da ilk kez putrel kedisi görmüş oldum.”
“Sayıları her an azalıyor ve görülmesi zorlaşıyor”
Şekercioğlu, putrel kedisinin genellikle sulak alanlarda ve sazlıklarda yaşadığını belirtti.
Saz kedisinin, ülkede su süresince avlanabilen tek pisik türü olduğunu dile getiren Şekercioğlu, “Sulak alanların kurutulup tarlaya çevrilmesi, kemirgenlerin tarım zararlısı diye zehirle bulunmayan edilmesi ve gizliden gizliye av yüzünden soyu tehlikede olan tıpkısı tür. Diğer yaşadığı Nil Deltası, Orta Doğu, Hindistan ve Güneydoğu Asya’de sunu hoşgörülü ham pisik türüyken, sayıları her an azalıyor ve görülmesi zorlaşıyor.” dedi.
