KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne sınırlanmış kültür varlığı kaçakçılığıyla savaş ekipleri yoluyla 1980 yılından bugüne büyüklüğünde mahdut dışına kaçırılan 22 bin 424 tarihi im ve kültür varlığı ferasetsiz getirildi. Bu yıl 1113 eserin iadesi sağlandı. Eserlerin sunma çokça ferasetsiz getirildiği ülkeler Almanya, Hırvatistan, İngiltere, ABD ve Sırbistan oldu.

Hars Varlıkları ve Müzeler Umumi Müdürlüğü’nün yayınladığı, ‘Yurtdışından İadesi Sağlanan Eserler’ listesine bakarak, 1980’den sonra toplamda 17 ülkeden planlı 130 ayrı himmet kapsamında mecmu geri getirilen tarihi kitap ve hars varlığı sayısı 22 bin 424 adet oldu. Genişlik çok tarihi eserin getirildiği ülkeler sıralamasında Almanya, Hırvatistan, İngiltere, KÖLE ve Sırbistan meydan alıyor. Listeye göre 8 bin 658 iz Almanya’dan, 4 bin 147 nişane Hırvatistan’dan, 3 bin 739 yapıt İngiltere’den, 2 bin 520 kitap ABD’den, 1865 kitap Sırbistan’dan, 1495’i birlikte başka ülkelerden getirildi.

İadesi bu sene sağlanan eserlerden 1059’u Hırvatistan’dan, 50’si MEMLUK’den, 3’ü Almanya’dan, 1’i üstelik İngiltere’den geldi. Bu sene kalın kafalı dönen asar ve özellikleri şöyle: MEMLUK, Kentucky Çizi ve Kayırma Bürosu eliyle 13 Mayıs 2010’da ahali konan 21 adet pişmiş arazi ten Nezaret uzmanlarınca incelendi. Rum kökenli, Roma Dönemi yerli kaplar olduğunun anlaşılması üzerine ülkemize iadesi rica edildi. KUL’deki adli sürecin tamamlanması sonrası 2022 yılının başında Washington Büyükelçiliği’ne tasdik edildi. 18 Ocak’ta Türkiye’ye getirilen eserler Ankara Rum Medeniyetleri Müzesi’nde dulda altına alındı.ABD’DEN SECCADE ÖRTÜSÜABD’nin Alabama eyaletindeki Mobile Museum Eğin (MMoA) vasıtasıyla Türkiye kökenli olduğu memul 19’uncu yüzyıla tarihlenen 1 adet seccade örtüsü reddetme edildi. Tarihi seccade 5 Ocak’ta Bakanlık yetkililerince konfirmasyon alınarak Ankara Budun Betimi Müzesi’nde korumaya alındı. 125×190 santim ölçülerindeki mustatil formlu ve harir ve keten güpür makbul namazlik örtüsünün üzerindeki işlemelerde suzeni tekniği bulunuyor. Tamamen bitkisel motiflerle süslenmiş seccadenin merkezinde ise mihrap deseni var.12 SİKKE İSTANBUL’DAABD’de Manhattan Toprak Savcılığı Ofisi’nce yürütülen tıpkısı soruşturma kapsamında 2013 yılında ele geçirilen 12 sikkeye ait Vekillik bilgilendirildi. Türkiye kökenli oldukları uzmanlarca ortaya konulan ve iadesi istek edilen 12 sikke, ABD’deki adli sürecin tamamlanmasıyla 3 Şubat’ta Türkiye’ye getirildi. İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen elektrum ve gümüş sikkeler M.Ö. 6’ncı yüzyıl ile M.Ö. 3’üncü çağ arasına tarihlendiriliyor. Gümüşlerin Makedonya Kralı 3’üncü Aleksandros’un Milet, Sardes ve Lampsakos üzere Küçük Asya kentlerinde bastırdığı örneklerden, elektrumların İonia ve Lydia bölgelerine ilişkin oldukları açıklandı.ANA TANRIÇA FİGÜRİNİABD’bile Michael Steinhardt’ın koleksiyonuna dayalı Manhattan Havza Savcılığı Ofisi’nin soruşturma kapsamında ahali konulan eserleri Türkiye’den uzmanlarca inceledi. Binlerce arşiv belgesi incelemesi ve toplanan delillerle alay malay Anadolu kökenli olduğu belirlenen 14 eserin iadesi 3 Şubat’ta sağlandı. İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen bu 14 yapıt şöyle: M.Ö. 7-6’ncı yüzyıla ait 7 nüsha altın hazfetmek süsleri ile değerli ve fildişinden üretilmiş eş figürini. M.Ö. 4-3’üncü yüzyıla tarihlenen, sim ve zer Helenistik döneme ilgilendiren geyik başı düzgün rhyton. Neolitik döneme ilişik pişmiş toprak Esas Tanrıça figürini. Kalkolitik Bebek ilişkin mermer Kilia Tipi İdol. M.Ö. 2’nci binyıla ilişkin iki sayı tunç kuş biçimli ölçün ve tunç keskin keçisi mevzun ölçün.2 KİLİA İDOLÜ BAŞIYine BENDE’bile Manhattan Bölge Savcılığı Ofisi’nin soruşturmasında ülkemizden yasa dışı yollarla kaçırıldığı belirlenen ve el konulan Kalkolitik çağına tarihlenen 2 Kilia idolü başı 3 Şubat’ta iade edildi. Bu iki kitap bile İstanbul Kazı Bilimi Müzesi’nde sergileniyor.HIRVATİSTAN’DAN 1059 ESERHırvatistan Interpol birimince, Bajakovo- Batrovci temel kapısında aynı Türk vatandaşının kullandığı TIR’birlikte 1059 firez varlığına el konuldu. Vinkovci Kazı Bilimi Müzesi’nde vikaye altına alınan eserlerle yapılan incelemede Anadolu kökenli oldukları ve gayrikanuni yollarla Türkiye’den çıkarıldığı tayin edildi. Adli sürecin arkası sıra bile 10 Mart’ta Türkiye’ye getirilen asar 2022 Küçük Asya Medeniyetleri Müzesi’ne teslim edildi. M.Ö. 5’inci yüzyıldan 13’üncü yüzyıl arasını havi sim ve bronz sikkelerin Athena, Ephesos, Klilikia, Bithynia, Seleukos, Pontus, Kaisareia, Apameia, Pergamon, Amisos, Hierapolis Kastabala, Akmoneia, Parion, Hadrianopolis, Aspendos, Ephesos, Philadelphia, Aigaion, Mopsos, Etenna, Sarde, Kyzikos, Nikomedia, Antiochia dönemlerine ilgili olduğu açıklandı. Antrparantez Rum Selçuki dönemine ilişkin 2’nci Giyaseddin Keyhüsrev döneminde basılan sim sikke üstelik bulunuyor. Sikkelerin dışında ise Geç Roma- Bizans dönemlerine tarihlenen yüzük oyunu, hayvan figürinleri, adam yüzü mevzun aplik parçalar, röliker, tümsekli tokası parçası ile gelişigüzel ayrımsız Hermes heykelciliği bile var.İNGİLTERE’DEN EROS BAŞIBu sene iadesi sağlanan sunma büyük eserlerden biri üstelik Antika dünyanın bildirme nazik lahitlerinden biri olduğu değerlendirilen, tonlarca ağırlığa erbap Sidamara Lahdi oldu. Karaman’ın Ambar köyündeki Sidamara Antika Kenti’nde 140 sene evvel keşfedilen 30 tonu aşan ağırlıktaki lahdin, kem parçası olan Eros Başı’na kavuştuğu belirtildi. Bakanlığın, Londra’daki Victoria & Albert Müzesi ile yaptığı iş birliği neticesinde 10 Haziran’üstelik Türkiye’ye getirilen kıvılcım, ait olduğu tarihi eserle baştan birleşti. Roma Dönemi milattan sonraları 250’li yıllara tarihlenen sütunlu lahit baştan kavuştuğu özgün haliyle İstanbul Kazı Bilimi Müzesi’nde mülakat edilebiliyor.ALMANYA’DAN 3 PARÇA

Bu yılki çalışmalarda Vekâlet ekiplerince, Almanya’de Hamburg Başkonsolosluğu’na yapılan tıpkısı ihbar konusunda aynı çevrimiçi sitede satışa çıkarılan asar incelendi. Dışişleri Bakanlığımızın koordinasyonunda Almanya Flensburg Kriminal Sormaca Dairesi eliyle eserlere umum konuldu. Türkiye’ye getirilen Roma dönemi 2 mimarlık kıvılcım ile 1 statü başı (rölyef parçası) 22 Haziran’dahi Ankara Rum Medeniyetler Müzesi’ne konfirmasyon edildi.”