BBC’nin konuştuğu eski mahkumlar Rusya’daki cezaevlerinde sistematik azap ve tecavüze maruz kaldıklarını anlattı. Bu çeşit istismarları sergileyen fon kayıtları güzeşte yıl sızdırılmıştı.

Uyarı: Bu haber tasalı edici görüntüler ve tensel tacize ilişkin teferruat içermektedir.

Rusya’nın güneybatısındaki Saratov kodes hastanesi sabık sene mahkumlara yapılan işkencelerin tüyler ürpertici görüntülerinin bir herif hakları kuruluşuna sızdırılması ve arsıulusal medyada haberlerinin yer almasıyla gündeme gelmişti.

Aleksey Makarov, 2018 yılında darp suçundan aldığı 6 yıllık cezanın kalanını temizlemek için Saratov cezaevine nakledilmeden evvel buranın zehir şöhretini duymuştu.

Apayrı cezaevlerinden Saratov cezaevindeki hastaneye gönderilen mahkumlar, kendilerine kapalı kapılar ardında işkence yapılabilmesi amacıyla düzmece tıbbi gerekçeler uydurulduğunu söylüyordu.

Rusya cezaevleri dakikasında çabucacık hiçbir özgür denetime bağımlı değil. Mapus hastaneleri ise karantina kuralları dolayısıyla daha bile denetimden uzak.

Makarov, filhakika hastaydı. Verem teşhisi konmuştu ve durumu zımnında kendisine dayanabilen dokunulmamasını umuyordu.

Fakat orada tutulduğu müddet içerisinde iki nöbet tecavüze uğradığını anlatıyor.

Mağdurlar ve uzmanlar Makarov ve özge mahkumların maruz kaldığı taciz ve istismarın daima delik yönetiminin bilgisi ve onayı dahilinde gerçekleştiğini, daha sonradan mahkumlara şantaj ve tehdit malzemesi adına kullanıldığını söylüyor.

İlk nöbet 2020’birlikte azap gördü

Büyük şamata mucit sızdırılan ezinç görüntüleri Rusya hükümetini skandalla ilişkin adımlar atmaya zorladı.

Mutlak Rus medya projesi Proekt’e göre 2015 ile 2019 beyninde Rusya ve merbut bölgelerindeki cezaevlerinin yüzde 90’ından işkence şikayetleri gelmişti.

Fakat çokça alçak cereyan ediliyordu.

BBC bu döneme ilgilendiren binlerce duruşma belgesini inceledi ve yer okkalı mahkum istismarı davalarında 41 cezaevi görevlisinin suçlu bulunduğunu tespit etti. Fakat bunların neredeyse yarısının cezaları ertelenmişti.

BBC ayrıca Makarov karışma birçok sakat mahkumla cezaevlerindeki deneyimlerini konuştu.

Makarov ilk defa 2020 Şubat’ında işkence gördüğünü anlatıyor.

Mahpushane yönetimine alın tıpkısı uyum ortamında olduğunu itiraf etmesini istiyorlardı, fakat o de reddediyordu.

Üç adamın eşeysel şiddetine uğradığını anlatıyor:

“10 an süresince dövdüler, giysilerimi parçaladılar. Sonra iki saat daima fırça sopasıyla taarruz ettiler. Bayıldığımda üzerime sevimsiz su döküyorlar ve baştan masanın üzerine yatırıyorlardı.”

İki ay bilahare bir özdek tekrarlandı.

Makarov saldırganlara 50 bin ruble (890 dolar) ödemeye zorlandı ve bu konuda konuşmasını çelmek üzere tecavüze uğradığını düşünüyor.

Makarov, BBC’ye taarruz sırasında kaynak kaydı yapıldığını birlikte anlattı. Mahkumlar bu garip aşağılayıcı görüntülerin sızdırılmasının tıpkısı şantaj unsuru adına kullanıldığını biliyor.

Tecavüzcüler, ayrıksı mahkumlardı amma Makarov ve başka mahkumlar bu kişilerin mapus yönetiminin talimatı ve onayıyla akım ettiğinden on paralık kuşku duymuyor.

İşkence sırasında çığlıklar duyulmasın diye çokça gürültülü müzikler çalındığını söylüyorlar.

Görüntüler elbet sızdırıldı?

Güzeşte sene Saratov cezaevinde çekilen görüntüler gene çarkıt benzeri mahkumun sebebiyle yayınlandı.

Sergey Savelyev onlarca mahkuma yapılan azap ve aşağılamanın görüntülerini cezaevinden çıkarmayı başardı.

Personel sıkıntısı yaşanan cezaevinde ayrımsız süre asayiş bölümünde çalıştırıldığı amacıyla görüntülere ulaşabilmişti. Gardiyanların kullandığı başa takılan kameralardaki görüntüleri izlemesi ve arşivlemesi istenmişti.

Savelyev BBC’ye, gardiyanların mahkumlara azap ayırmak kabil ‘etki işlerini’ eksantrik mahkumlara devretme ettiklerini ve kameraları onlara vererek kaydettirdiklerini anlattı.

Anlattıklarına göre “asayiş bölümünün şefi başa takılan kameralardan verilmesini istiyor”, daha sonradan bu kayıtların bazılarını kaydetmesi ve zaman zaman birlikte daha dal dozaj personele gösterilmek amacıyla bire bir hard diske geçirilmesini istiyordu.

Kapalı kapılar ardında azgın şeyler yaşandığını anladığı antlaşma dosyaları kopyalayıp saklamaya başladı.

Gardiyanların bulaşık işlerini yaptırdığı mahkumlar

Savelyev, gardiyanların bu zümre işleri yaptırdığı kişilerin, gayret suçları işlemiş korkulu mahkumlar olduğunu anlatıyor.

Cezaevinde mufassal yıllar kalacakları üzere yönetimden ara sıra tavizler koparabilmek, henüz rahat edebilmek için bu çeşit şeyleri tahsis etmek işlerine geliyor.

İnsan hakları gönüllüsü Vladimir Oseçkin’in oluşturduğu Gulagu.net adlı sitede yayınlanan videolarda işkencecilerin izlediği yöntemler ve bunları yapmaya hangi kadar alışkın oldukları görülüyor.

Oseçkin, “Birbirleriyle işaretle anlaşıyor, eşgüdümlü aynı şekilde hareket ediyor, konuşmadan hangi yapacaklarını biliyorlar çünkü çok denenmiş tıpkısı tümce süresince hareket ediyorlar. Tıpkı klipte adamlardan biri eziyet yapılan kişinin, taarruz edilebilmesi üzere bacaklarının açılması üzere belen verdiği görülüyor” diye niteleyerek anlatıyor.

Savelyev’in kanıtları sızdırmasını peşi sıra şeş mahkum gözaltına makbuz fakat değme şeyi inkar ettiler.

İki kamer sonra Saratov mahpushane hastanesinin müdürü ve müdür yardımcısı üstelik gözaltına alındı.

İkisi dahi videolardaki işkencelerle ilgileri olmadığını söylediler.

Putin müdürü değiştirdi

Rusya Mehabet Başkanı Vladimir Putin Rusya Cezaevleri Umumi Müdürü’nü değiştirdi ve değişimi sağlamak amacıyla “sistemli önlemler” alınacağını söyledi.

Sabık ay yasalarda yapılan değişiklikle düzenlilik ve infaz yetkililerinin güçlerini kötüye kullanarak işkenceye başvurmasına pahal cezalar getirildi.

Fakat insan hakları grupları işkencenin ayrı tıpkı yanlışlık kendisine ukubet hukukunda düzlük almadığına dikkat çekiyorlar.

Haddizatında Putin 2018 yılında, bu kat Moskova’nın kuzeyinde Yarovlav cezaevinde mahkumların toplu dövülmesine dayalı kanıtlar sızdırıldığında üstelik değişim vaad etmişti.

Yaroslav cezaevinin 11 personeli yargılanmış ve 2020 yılında olanaklı olan yer bağan cezalara çarptırılmışlar, iki en üst düzem mezun birlikte aklanma etmişti.

En az 350 mahkuma işkence

Fakat ülkede bugüne büyüklüğünde yaşanan yeryüzü büyük mahbes ezinç skandalı Sibirya’nın Irkutsk bölgesinde ortaya artık.

2020 yılında Angarsk’taki 15 nolu cezeavinde mahkumların protesto eylemlerine denk yetkililer hususi harekat ekipleri çağırdı.

Yüzlerce mahkum iki ayrı murakabe merkezine gönderme edildi, burada gardiyanlar ve ayrıksı mahkumların işkencesine maruz kaldılar.

İnsan hakları gönüllüleri bu olayda yeryüzü bir iki 350 mahkuma azap yapıldığını adisyon ediyor.

İşkence gören mahkumlardan biri olan Denis Pokusaev, “Işkence az daha üç kamer büyüklüğünde hafta sonları dış her periyot bitmeme etti. Gülüyor, ürün yiyerek seyrediyorlardı. Birine ellerine ne geçirdilerse onla saldırı ediyorlardı, gardiyanlar zevkle izliyordu” diyor.

Davaların açılması bekleniyor

BBC Rusça, cezaevleri yetkililerinden azap ve taarruz iddialarıyla ilgilendiren düşünüm almak için başvurdu ancak cevap alamadı.

Pokusaev bu olayda kıygın olduğu hukuken tescil edilen ve mahkemede tabir vermeyi akseptans fail 30 büyüklüğünde mahkumdan biri.

Soruşturmanın böylelikle bir nice dava açılması bekleniyor.

Denis ve beş on diğer sakat mahkum geçenlerde iki kodes personeli aleyhine ifade vermeye hazırlanıyorlar.

Avukatlar, yakınan ve tanıklardan sadık olarak görülecek davada hariç bilgi vermemeleri konusunda üstlenme münfail.

Bu türel süreçlerin, manalı aynı reformun yolunu açıp açmayacağı elan galiba değil.

Pokusaev bibi olanların travmasını atlatamadığını anlatıyor.

“Çabukça seçme çevrim evimizin yakınındaki ayrımsız ormana gidiyorum. Orada avaz avaz haykırarak küfrediyorum. İçimdeki öfkeyi atabilmek için” diyor.

Fakat ayrımsız yandan bile adaletin tesisi üzere mücadele etmeye kararlı. Eğer insanlar cesaretini toplayıp konuşursa bunun mümkün olabileceğini düşünüyor.

“Şu anda Rusya’üstelik insanlar çıkıp gelişigüzel molekül söylemeye korkuyor. Bu yüzden hiçbir çoğalma sağlanamıyor” diyor.