Selçuklu döneminde Horasan’dan mevrut Oğuz boylarının Erzincan’a bıraktığı kültürel miras “Cengerli Kilimi” asırlık motifleriyle tescilleniyor.
Refahiye ilçesine tutkun Cengerli köyünde kadınların, anadan görme tezgahlarda nebat köklerinden elde edilen katıksız boyalarla renklendirdikleri yün ipliklerle dokuduğu Cengerli kilimi, temas biri ayrı valör haiz motifleriyle dikkati çekiyor.
Erzincan Belediyesi Patika Edindirme ve Eğitim Bilimi Kursu (ÇIKMAK) halı tezgahlarında üstelik eş kursiyerlerce yaşatılan bu kültürel bırakıt için Kuzeydoğu Küçük Asya Kalkınma Ajansı (KUDAKA) desteğinde “Cengerli kilimi” adıyla Türk Berat ve Marka Kurumuna coğrafi meni başvurusunda bulunuldu.
Tescilin peşi sıra Cengerli kiliminin hem bilinirliğinin artması hem üstelik açılacak yeni kurslarla kadınlara bile dirimsel kapısı olması bekleniyor.
DEMEK yetkilisi Emine Akçay, AA muhabirine, Cengerli kiliminin Selçuklular döneminde Horasan’dan gelen Oğuz boylarının Erzincan’a bıraktığı kültürel aynı bırakıt olduğunu söyledi.
Cengerli kiliminin bitkilerin alizarin ile renklendirilen yünlerle dokunduğunu anlatan Akçay, kilimlerin hepsinin ayrı ayrımsız hikayesinin olduğunu belirtti.
Akçay, yüzyıllık kültürel miras kilimlerin önemini vurgulayarak, “Bu kilimleri dokuyan kadınlar hüzünlerini, sevinçlerini ve başkaca ailesi ile yaşadığı hep hikayelerini motiflerle kilimlere dokurlar. Örneğin, siyah raci bir kilim o evde yasın ve hüznün olduğunu simgelemektedir. nazar boncuğu motifleri ise kötülüklerden korunmanın sembolüdür. Çalıştırıcı boynuzu ise zorla ve cesaretin simgesini belirtir.” dedi.
“Karı hanımlarına eskimemiş aynı patika elan kazandırmış olduk”
Cengerli kilimini yaşatmak yerine IKTIRAN ETMEK’te “Yerel dokumacılık” kursunu açtıklarını tamlayan Akçay, “9 ayrı dönemde 211 kursiyerimizi çıkışlı ettik. Bu sayede ocak hanımlarına eskimemiş tıpkı çığır henüz kazandırmış olduk. Bittabi bu kilimin coğrafi tescil işareti alması ile şehrimize kültürel bire bir değer daha kazandırmış olacağız.” ifadesini kullandı.
KUDAKA Erzincan Yatırım Bindi Ofisi Koordinatörü Lokman Altunbilek ise Cengerli kiliminin coğrafi tesciline bindi verdiklerini bildirdi.
Kilimin, Refahiye’nin Cengerli köyüne katışıksız benzeri iz olduğunu vurgulayan Altunbilek, kurum namına, kiliminin kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılmasını istediklerini vurguladı.
Coğrafi belen alarak markalaşacaklarını ve kurulacak genel ağ sitesi sayesinde üstelik tanıtım, pazarlama faaliyetlerini yürüteceklerini anlatan Altunbilek, şunları kaydetti:
“Cengerli kilimimizin asıl ayırt edici unsurları vardır. Bunlar, arış ve örgü iplerinin sahici yünden olması, renklendirme işleminin ise gerçek boya kullanılarak yapılmasıdır. Yapışık kilimlerin motifleri ve renkleri bile dönemin savaşlarını, sevinçlerini ve duygularını yansıttığı amacıyla Cengerli kilimimiz bu yönüyle da farklılaşmaktadır. Bu kültürel zenginliğin markalaşması, tanıtılması ve ekonomiye kazandırılması kilimi üreten dolay halkına ve istihsal sürecinde kayran kayran gelgel ve işletmelere soylu erki yarar sağlayacaktır.”
