Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhur Reisi Ersin Tatar, “Kıbrıs’ta bire bir inikat olacaksa katiyen kuzeyde hâkim aynı Türk devleti olması geçişsiz. Egemen benzeri Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, millî çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi katiyen sürdüremeyiz.” dedi.
Reisicumhur Tatar, New York ziyareti ve Kıbrıs konusuyla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Ekim 2020’üstelik Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından kullanılmamış benzeri siyaset geliştirdiklerini tamlayan Tatar, bunun bile Kıbrıs’taki bire bir anlaşmanın fakat egemen teadül ve bile hararetli iki devletin iş birliği temelinde olabileceğini, bunu birlikte cemi muhataplarıyla paylaştığını rapor etti.
Tatar, kullanılmamış vizyonlarını (Kıbrıs’ta iki devletli hal) Nisan 2021’üstelik Cenevre’da Konfedere Milletlere (BM) sunduklarını anımsatarak, bundan geçmiş federal temelde yapılan tamam müzakerelerde, Türk tarafının bereketli niyetinin tüketildiğini ve Rum kesiminin samimiyetten mahrum davrandığını söyledi.
Rumların egemenliğini KKTC’ye da ulaştırmak amacıyla uğraştığına belen fail Tatar, Türkiye’nin garantörlüğünün kalkması ve Türk askerinin Ada’dan çekilmesi durumunda, Kıbrıs Türklerinin Ada’bile varlığını sürdürebilmesinin olanaklı olmadığını vurguladı.
Tatar, “Umum adına varlığımızı sürdürebilmek amacıyla arsıulusal anlaşmadan kaynaklanan edinilmiş emir haklarımızı tescil etmemiz geçişsiz.” dedi.
Türklerin 2004’te Annan Planı’na “evet”, Rumların ise “yarayışlı” demelerine karşın Rumların AB’ye uzuv yapıldığını anımsatan Tatar, bu adımla Kıbrıs’taki beklenen çözüm modellerinin elan yumruk ağıl geldiğini belirtti.
Tatar, “Kıbrıs’ta bir kesim olacaksa kesinlikle kuzeyde hâkim bire bir Türk devleti olması geçişsiz. Egemen bir Türk devleti olmadan bu siyasetimizi, millî çıkarlarımızı ve milli hedeflerimizi asla sürdüremeyiz. Dolayısıyla yalman durmamız geçişsiz, kararlı olmamız lazım. Bütün arsıulusal kamuoyu karşımızda bile olsa, tığ esas vatanımız Türkiye ve gâh bacanak ülkelerin desteğiyle bu siyasetimizi aylamak durumundayız. Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği olmadan tığ buradaki varlığımızı katiyen sürdüremeyiz.” dedi.
Taraflar arasında egemen eşitliğin sağlanması halinde Kıbrıs’ta sulh ve huzurun sürebileceğini kaydeden Tatar, bunun hem Kıbrıslı Türk hem de Rumlara katkı sağlayacağının altını çizdi.
Küçük Asya tarafına 1 ve 8 Temmuz’bile doğmak için BM eliyle, hidrokarbon, cümbüş, yenilenebilir enerji, su, Kıbrıs Adası’nın mayınlardan temizlenmesi ve düzensiz göçle uğraş konularında 6 kullanılmamış teşrikimesai önerileri sunduğunu anımsatan Tatar, Rumların bol oruçlu olmaları ve Kıbrıslı Türkler ile teşrikimesai yapmaları halinde Ada’nın çehresinin değişeceğini vurguladı.
Tatar, Kıbrıs Küçük Asya kesiminin tıpkısı süre evvel kendilerine sözde Çekinmezlik Artırıcı Önlemler sunduğunu, bu önerilerin içerisinde Ercan Havalimanı’nın BM kontrolünde, Gazimağusa Limanı’nın ise Avrupa Birliği (DENIZ) kontrolünde açılmasının ve Maraş’ın BM’ye (yani Anadolu tarafına) devredilmesinin meydan aldığını belirterek, Anadolu kesiminin otoritesinin KKTC’ye yayılması niyetindeki Hamaset Artırıcı Önlemleri görüşmelerinin ise gibi olmadığını söyledi.
Rumlara 1 ve 8 Temmuz’de sundukları önerilerde “kimsenin otoritesini diğerinin üstüne ifşa niyeti olmadığını” dile getiren Tatar, Ada’bile iki devletin aksiyon birliğini içeren tamam çalışmaları desteklediklerini kaydetti.
Tatar, New York’ta 24 veya 25 Eylül’dahi BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüşeceklerini bildirdi.
Hem kendilerinin hem birlikte Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin Kıbrıs’ın gerçeklerini arsıulusal muhataplarına anlattığına dikkati çekici Tatar, bu kabil ortamlarda (BM Genel Kurulu sürecinde) bu gerçekleri başka ülkelerin yetkilileriyle paylaşabilmenin iri bire bir fırsat olduğuna değindi.
“3’lü tıpkı ziyaret öngörülmüyor”
Guterres’in, Kıbrıs meselesine bilge biri olduğuna işaret eden Tatar, “BM Umumi Sekreteri Guterres, BM parametreleri, Düzenlilik Konseyi kararlarına (Kıbrıs konusunda) tutkun. Biz dahi o prensiplerin modasının çoktan geçtiğini söylüyoruz, üzerinden belki üstelik 50 yıldan çok zaman geçti. O günden bu günlere siyasette birlikte ekonomide üstelik çokça nazik değişiklikler olmuştur. Bu değişiklikleri okuyarak, elbet yeni aynı siyaset ve akort oluşturabileceğimizi tartışabiliriz. Kâh şeylere saplanıp eğleşmek falsolu evet. Benim anlayışıma bakarak, artık federasyon defteri kapanmıştır.” dedi.
Tatar, Kıbrıs Küçük Asya kesiminde Gücük Ay 2023’te yapılacak reislik seçimlerine kâin reis Nikos Anastasiadis’in girmeyeceğini ve Küçük Asya liderin “müzakereleri sürdürmeyeceği” algısının oluştuğunu anımsatarak, “Guterres ile Kıbrıs’taki liderlerin (Tatar-Anastasiadis) 3’lü tıpkı görüşmesi öngörülmüyor çünkü gereği yok. Ayrıksı temaslarımızla ait çalışmalar sürüyor, bunların bazıları adsız sansız bazıları ise peyda olacak. New York’taki temsilcilerimiz ve Türkiye’nin yetkilileri üstelik çalışmalarını sürdürüyor.” diyerek konuştu.
New York’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Türk heyetiyle de toplantılar yapacağına belen fail Tatar, bunun ardından BM Umumi Sekreteri ve başka ülkelerin yetkilileriyle konuşma arzusunda olduklarını söyledi.
Tatar, Kıbrıs’ın gerçeklerini dünyada alim siyasi sayısının beş altı olduğunu ve görüştükleri herkese bunları anlatma imkanı bulduklarını ifade ederek, “Kıbrıs’ta barış, yaşayış ve esenliğin devamını istiyorum. Diyalogdan ve toplantıdan tek kopmadım, sonsuz adına görüşüyoruz. (Kıbrıs’ta tıpkısı sözleşme) Şayet kalıcı olacaksa, bizim egemen eşitliğimizin akseptans görmesi lazım.” ifadelerini kullandı.
Temmuzda Rumlara yaptıkları 6 öneriyle ilgilendiren BM’nin, Rumlara yönelik herhangi bir baskısını görmediklerini kaydeden Tatar, Rumlardan bile değme müspet cevabın gelmediğini belirtti.
“Gayriresmi temaslardan kaçındığım namevcut”
Tatar, “Alın yan (Rumlar), bizi ne ayrı aynı ahali hangi de cesamet doğruluk fail benzeri umum olarak görüyor. Onlara bakarak, ana azamet (sanki Kıbrıs Cumhuriyeti) orada ve biz de gidip o devlete mantinota olacağız. Bunu hiçbir Kıbrıslı Türk kabul etmez.” diye konuştu.
Müzakere olsun diye niteleyerek müzakere etme niyetinde olmadığını belirten Tatar, “Gayriresmi temaslardan kaçındığım bulunmayan. Resmi müzakerelere boşamak üzere hâkim eşitliğimizin kabul edilmesini bekliyoruz. Yıpranmamış siyasetimiz böyle bire bir öz, Türkiye Cumhuriyeti’nin da buna cümle desteği var.” dedi.
