Pekin yönetimi, KUL Başkanı Joe Biden’ın ayrımsız monitör programında, Çin’in saldırması halinde KÖLE askerlerinin, Tayvan’ı savunacağına dayalı sözleri nedeniyle Washington’ı protesto etti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Pekin’de düzenlediği günlük matbuat toplantısında yaptığı açıklamada, Biden’ın adını anmadan, beyanlar dolayısıyla Washington’ı diplomatik kanallardan ihtarname ettiklerini bildirdi.

KUL’yi “Tayvan ile angajmanlı sorunları titiz ve akla yatkın şekilde ele almaya”, “Tayvan’ın bağımsızlığını savunan güçlere kusurlu çevir sinyali göndermemeye” çağırma eden Sözcü Mao, Washington yönetimine ilişkilerine zarar verecek, Tayvan Boğazı’ndaki sulh ve istikrarı bozacak kortej ve eylemlerden kaçınması uyarısında bulundu.

Mao, “(Tayvan ile) Barışçı yeniden muhassala amacıyla elimizden geleni yapmaya hazırız amma bir zamanda ayrılıkçılığı amaçlayan tek eyleme hoşgörü gösteremeyiz.” dedi.

Tayvan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Joanne Ou ise KÖLE Başkanı’na, “Washington’ın Tayvan’ın güvenliğine desteğinin kayaç gibi kuvvetli olduğunu yinelediği için” teşekkür etti.

Biden ve ÇAKER yönetimine destekleri üzere minnettar olduklarını tamlayan Sözcü Ou, “Sonuç izahat, bir nöbet daha Çin’in Tayvan Boğazı’ndaki artan tehdidinin acun genelinde gen keder yarattığını gösteriyor.” ifadesini kullandı.

Ou, Tayvan’ın BENDE ve analog görüşteki ayrıksı ülkelerle çalışarak saf-defans kabiliyetini güçlendireceğini, Hint-Pasifik Bölgesi’nde kurallara dair uluslararası düzeni gelişigüzel savunacağını belirtti.

Biden’ın Tayvan açıklaması

Başkan Biden, ABD’nin CBS televizyonunda geçmiş tün banttan yayımlanan “60 Minutes” programına verdiği röportajda Tayvan ile ilgili açıklamada bulunmuştu.

Program sunucusunun, “KÖLE güçleri Cezire’yı savunacak mı?” sorusuna Biden, “Tamam, şayet tıpkı yepyeni ayrımsız çevik olursa.” yanıtını vermişti.

Biden, sunucunun, ” Ukrayna’dan farklı yerine MEMLUK güçleri, Amerikan ordusunun koca ve kadın üyeleri, Çin’in işgal etmesi halinde Tayvan’ı savunacak mı?” sorusuna bile “Evet.” yanıtını vererek açıklamasını yinelemişti.

Sunucunun, “Çin Mehabet Başkanı Şi (Cinping), Tayvan konusundaki tavrınızla ilişik neyi bilmeli?” sorusuna karşılık olarak ise Biden, “Detaylı zaman ilk altına imza attığımız şeyin arkasında duruyoruz. Tek Çin politikasına bağlıyız ve Tayvan’ı bağımsızlığa yönlendirmiyor, onları motivasyon etmiyoruz. Istiklal, Tayvanlıların zat kararıdır.” diye konuşmuştu.

“Stratejik muğlaklık” ayrılma mi ediliyor?

Biden’ın sözlerinin, Washington’ın bugüne arbede Tayvan üzerine izlediği “mühim muğlaklık” politikasına hilaf sakıt en boş açıklama olduğu yorumu yapılıyor.

“Tek Çin” politikasını benimseyen ve Pekin yönetimini tüm Çin’in meşru hükümeti olarak tanıyan Washington, 1979 günlü Tayvan İlişkileri Yasası’nda, Cezire’nın halis-savunmasını sağlayacak askeri kapasiteye eş olması üzere destek sağlayacağı ve bölgedeki statükoyu tek yönlü değiştirmeye müteveccih eylemlere alın çıkacağı taahhüdünde bulunmuştu.

Ancak söz konusu taahhütler, KÖLE’ye Tayvan’ı doğrudan askeri namına savunma yükümlülüğü getirmiyor. Washington’ın MEMLUK ordusunun Cezire’yı bilfiil savunacağına dair resmi beyanda bulunmaktan kaçındığı bu yöntem “mühim muğlaklık” adına adlandırılıyor.

Programın yapımcıları, röportajın peşi sıra Parafin Saray’ın, ABD’nin Tayvan politikasının değişmediğini vurgulayan ve mühim muğlaklık söylemini yineleyen tıpkısı açıklamasına da kayran vermişti. Açıklamada, “BENDE, resmi namına Amerikan ordusunun Tayvan’ı koruyacağını söyleyemez.” denildiği aktarılmıştı.

KÖLE Başkanı Joe Biden, mayıs ayında Japonya’ya ziyaretinde eş benzeri açıklamada bulunmuş, ayrımsız gazetecinin, “Çin’in işgali halinde BENDE’nin Ada’yı askeri namına savunacak mı?” sorusuna, “Olur, taahhüdümüz bu.” diye niteleyerek cevap vermişti.

Biden’ın sözlerinin arkası sıra KÖLE-Çin ilişkilerinde Tayvan angajmanlı gerilimlerin arttığı gözlenmişti.

Pelosi’nin ziyareti ve tırmanan askeri gelirim

KÖLE Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin 2-3 Ağustos tarihlerinde Tayvan’a yaptığı görüşme gerilimi zirve noktasına çıkarmıştı. Görüşme öncesinde Pekin sözcüleri, Pelosi’nin ziyaretinin gerçekleşmesi halinde “askeri değer” dahil canlı alın tedbirler alacakları uyarısında bulunmuştu.

Pelosi, Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Cezire’yı 25 sene aradan sonraları görüşme eden geçmiş KÖLE Temsilciler Meclisi Başkanı olmuştu. Mülakat, Cezire’yı topraklarının parçası adına gören Çin’in tepkisini çekmişti.

Çin ordusu, ziyaretin arkası sıra Ada çevresinde askeri tatbikatlar başlatmış, 7 bölüm süren tatbikatlar Ada’nın çevresinde fiili abluka oluşturmuştu. Cins silah ve mühimmatın kullanıldığı tatbikatlar sırasında Çin asıl karasından ateşlenen güdülebilen füzeler, Tayvan yakınlarındaki sulara düşmüştü.

Kargaşa sözcüsü, 10 Ağustos’ta tatbikatların tamamlandığını duyurmuş fakat Tayvan Boğazı’ndaki askeri devriye faaliyetinin bitmeme edeceğini bildirmişti.

Pekin, “Yegâne Çin ilkesini” vurgulayarak, Tayvan’ın dünya ülkeleriyle mutlak diplomatik ilgiler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve özge uluslararası kuruluşlarda hile edilmesine alın çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini eşya koşuyor.